Tài liệu tham khảo Giáo trình Thời tiết và khí hậu của Edward Aguado và James E. Burt, nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội do Đặng Thị Hồng Thủy và Nguyễn Lan Anh biên dịch - Thời tiết và khí hậu - Phần 6 Khí hậu hiện, quá khứ và tương lai - Chương 16 Biến đổi khí hậu : Quá khứ và tương lai | CHƯƠNG 16 BIẾN Đổi KHÍ HẬU QUÁ KHỨ VÀ TƯƠNG LAI Hãy tưởng tượng bạn đang sống ở vùng rìa phía nam của Greenland trong thế kỷ 13. Giữa những người Viking hoang sơ sinh hoạt của gia đình bạn chỉ xoay quanh việc câu cá săn bắn và gia súc - chủ yếu là cừu được nuôi dưỡng trên các đồng cỏ tươi tốt trong những ngày hè dài. Nhưng dần dần trải qua những thập kỷ điều kiện khí hậu xa sút so với trạng thái bình thường. Dông bão mùa đông trở nên thường xuyên và khắc nghiệt hơn những đợt tuyết nặng nề rất phổ biến. Mùa sinh trưởng rút ngắn vì số ngày sương giá tăng lên. Băng biển gia tăng làm hạn chế nghề cá và buộc người ta phải kéo dài thời gian đi biển xa hơn đến phía nam. Dần dần mùa đông thống trị suốt năm và thức ăn cạn kệt là không tránh khỏi. Đối mặt với những thay đổ i này gia đình bạn sẽ rút lui về các vùng khí hậu Scandinavia ấm áp hơn bỏ lại sau lưng những thế hệ người thân tử vong được chôn cấ t ở cái nơi mà chẳng bao lâu sau đã trở thành vùng băng vĩnh cửu. Suy ngẫm về điều này người ta không khỏi phân vân liệu những thứ như thế có xảy ra với hôm nay. Mặc dù các xã hội hiện đại chắc chắn có khả năng thích nghi cao hơn so với những người Viking nhưng chúng ta khó thoát khỏi những ảnh hưởng của biến đổ i khí hậu. Dù sao khí hậu thuận lợi vẫn cần thiết đối với tấ t cả các ngành sản xuấ t thực phẩm . Vì vậy không ngạc nhiên chủ đề về biến đổ i khí hậu được giới khoa học và công luận rấ t chú ý trong những năm gần đây. Sự chú ý này không chỉ là xuấ t phát từ vấn đề các tác động có thể của con người tới khí hậu nó còn do mối lo về biến đổ i khí hậu tự nhiên như liên quan đến những đợt El Nino và phun trào núi lửa. Trong chương này chúng ta sẽ xem lại khí hậu trong quá khứ những nhân tố có thể là nguyên nhân biến đổ i khí hậu những phương pháp dùng để xác định khí hậu quá khứ và việc sử dụng các mô hình hoàn lưu chung để nghiên cứu những tác động tiềm năng của con người. Đinh nghĩa biến đổi khí hậu Chúng ta đã thấy ở chương 15 rằng khí hậu được định nghĩa như là những .