§4. HÓA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA QUÁ TRÌNH DEHYDRO HÓA Trong các quá trình dehydro hóa, chỉ khảo sát 3 nhóm có giá trị thực tế cao: 1. Quá trình dehydro oxy hóa rượu: Ví dụ: quá trình sản xuất formaldehyt từ rượu metanol 2 CH3OH + ½ O2 → 2 HCHO + H2 + H2O 2. Quá trình dehydro hóa hợp chất alkyl thơm: Ví dụ: quá trình tổng hợp styren từ etylbenzen C2H5 CH = CH2 + H2 3. Quá trình dehydro hóa parafin và olefin: Ví dụ: quá trình tổng hợp Butadien - 1,3 và isopren CH3CH2CH2CH3 CH3CH−CH2CH3 CH3 I. - H2. | 4. HÓA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA QUÁ TRÌNH DEHYDRO HÓA Trong các quá trình dehydro hóa chỉ khảo sát 3 nhóm có giá trị thực tế cao 1. Quá trình dehydro oxy hóa rượu Ví dụ quá trình sản xuất formaldehyt từ rượu metanol 2 CH3OH y2 O2 2 HCHO H2 H2O 2. Quá trình dehydro hóa hợp chất alkyl thơm Ví dụ quá trình tổng hợp styren từ etylbenzen CH CH CH ế - í H. 3. Quá trình dehydro hóa parafin và olefin Ví dụ quá trình tổng hợp Butadien - 1 3 và isopren CH3CH2CH2CH3 -H5 H2 CH - CH2 CH3 HCH CH - CH CH2 CH3CH-CH2CH3 -HJ H2 CH - CH2 CH3 HCH CH - CH CH2 Ch3 Ch3 Ch3 I. Quá trình tổng hợp formaldehyt từ rượu metanol 1. Tính chất của Formaldehyt Ở điều kiện thường formaldehyt là chất khí có mùi hắc là loại khí độc có thể làm hỏng niêm mạc mắt có tngưng tụ 19oC. Dễ tan trong H2O hoặc Metanol Dung dịch chứa 37 40 khối lượng HCHO trong nước gọi là Formalin. Khi bảo quản HCHO dễ bị polyme hóa. Để kìm chế quá trình polyme hóa sâu và kết tủa formalin thường bổ sung thêm 7 12 m Metanol làm chất ổn định. 11 Khí HCHO dễ cháy có thể tạo thành hỗn hợp cháy nổ với O2 không khí ở áp suất thường trong giới hạn từ 7 72 V và hỗn hợp HCHO trong không khí từ 65 70 là dễ bốc lửa nhất Ưng dung là một chất hữu cơ có giá trị lớn dùng trong sản xuất polyme chủ yếu là chất dẻo dùng làm chất trung gian để tổng hợp các chất có giá trị khác dùng làm chất sát trùng diệt khuẩn dùng làm chất ướp thơm chất bảo quản xác thực động vật Sản xuất Có nhiều phương pháp sản xuất HCHO nhưng phần lớn được sản xuất từ Metanol bằng 2 phương pháp dehydro hóa đồng thời với một phần oxy hóa và phương pháp oxy hóa với lượng dư không khí. 2. Công nghệ sản xuất . Phương pháp dehydro hóa và oxy hóa đồng thời Metanol Phản ứng chính CH3OH HCHO H2 -AHo -85 3 kJ mol CH3OH 1 2 O2 HCHO H2O -AHo 156 3 kJ mol Phản ứng phụ CH3OH 1 2 O2 HCOOH 1 2 O2 CO2 H2O CH3OH H2 CH4 H2O CO2 H2 CO H2O Trong 2 phản ứng chính có thể lựa chọn tỷ lệ của các phản ứng sao cho phản ứng tổng cộng là toả nhiệt và lúc đó để tránh thất thoát nhiệt người ta dùng .