Cho đến nay, ở phía Nam tỉnh Bình Định đã biết 33 loài và phân loài giun đất thuộc 8 giống, 6 họ, trong đó giống Pheretima (họ Megascolecidae) có số loài phong phú nhất (chiếm 75,76% tổng số loài và phân loài). | TẠP CHÍ KHOA HỌC Đại học Huế Số 49 2008 THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CỦA GIUN ĐẤT Ở PHÍA NAM TỈNH BÌNH ĐỊNH Nguyễn Văn Thuận Trường Đại học Sư phạm Đại học Huế Trần Ngọc Hải Trường Đại học Phạm Văn Đồng Quảng Ngãi TÓM TẮT Cho đến nay ở phía Nam tỉnh Bình Định đã biết 33 loài và phân loài giun đất thuộc 8 giống 6 họ trong đó giống Pheretima họ Megascolecidae có số loài phong phú nhất chiếm 75 76 tổng số loài và phân loài . Ngoài ra còn gặp đại diện của các giống Lampito Perionyx họMegascolecidae Pontoscolex họ Glossoscolecidae Drawida họ Moniligastridae Glyphidrilus họ Microchaetidae Eukeria họ Ocnero-drilidae và Dichogaster họ Octochaetidae . Bổ sung 22 loài và phân loài giun đất cho vùng nghiên cứu trong đó có 1 loài quý hiếm. Trong các vùng cảnh quan thành phần loài giun đất phong phú nhất ở vùng đồng bằng thấp nhất ở vùng núi. Giữa các vùng cảnh quan có sự xâm nhập các loài từ vùng núi đồi xuống vùng đồng bằng và ngược lại. I. Mở đầu Giun đất là một đại diện của lớp giun ít tơ Oligochaeta sống ở cạn thuộc bộ Lumbricimorpha ngành giun đốt Annelida . Ngoài vai trò góp phần cải tạo đất nó còn cung cấp nguồn thực phẩm giàu đạm và là nguồn dược liệu. Phân giun đất là một loại phân hữu cơ giàu chất dinh dưỡng có tác dụng cải tạo và tăng độ phì phiêu của đất 5 . Việc nghiên cứu giun đất ở Bình Định còn ít chưa có công trình nghiên cứu về sự phân bố của nhóm động vật này trong các sinh cảnh và vùng cảnh quan. Huỳnh Thị Kim Hối 1996 đã thống kê được 11 loài giun đất ở phía Nam tỉnh Bình Định 4 . Từ tháng 01 2006 đến tháng 9 2007 chúng tôi tiến hành nghiên cứu giun đất ở phía Nam tỉnh Bình Định nhằm bổ sung thêm dẫn liệu về thành phần loài đồng thời đặt cơ sở khoa học cho việc định hướng sử dụng chúng. 183 II. Thời gian địa điểm và phương pháp nghiên cứu Mẫu giun đất được thu trong các sinh cảnh thuộc vùng núi vùng đồi và vùng đồng bằng ở 5 huyện phía Nam tỉnh Bình Định trong đó có một huyện đảo và thành phố Quy Nhơn từ tháng 01 2006 đến tháng 9 2007. Định loại .