Bài báo trình bày k quả nghiên cứu và thiết kế cấu trúc điều khiển cho động cơ điện ết một chiều chuyên dụng ГСР-СТ-18000, dùng để khởi động động cơ tua bin khí loại М15Э-OM5 lắp đặt trên tàu biển. Mô hình động cơ và bộ điều khiển được xây dựng phù hợp với từng giai đoạn hoạt động của động cơ trong quá trình khởi động tua bin. Kết quả nghiên cứu được mô phỏng, kiểm chứng bằng Matlab cho thấy đối tượng và cấu trúc | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 4 33 .2009 ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ KHỞI ĐỘNG TUABIN KHÍ M153-OM5 BẰNG CẤU TRÚC ĐIỀU KHIỂN LIÊN HOÀN THE CONTROL OF THE M 153-OM5 GAS TURBINE STARTER MOTOR THROUGH CONSECUTIVE CONTROL STRUCTURE Nguyễn Phùng Quang Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Nguyễn Ngọc Dĩnh Nhà máy X50 Tổng Cục CNQP TÓM TẮT Bài báo trình bày lết quả nghiên cứu và thiết kế cấu trúc điều khiển cho động cơ điện một chiều chuyên dụng rCP-CT-18000 dùng để khởi động động cơ tua bin khí loại M153-OM5 lắp đặt trên tàu biển. Mô hình động cơ và bộ điều khiển được xây dựng phù hợp với từng giai đoạn hoạt động của động cơ trong quá trình khởi động tua bin. Kết quả nghiên cứu được mô phỏng kiểm chứng bằng Matlab cho thấy đối tượng và cấu trúc điều khiển đã xây dựng đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật của tổ hợp. ABSTRACT The paper presents the research result and the design of control structure for the specific DC starter motor rCP-CT-18000 of the M153-OM5 gas turbine which is installed on ships. The model of direct current motor and its regulator is performed adequately for each period of operation of motor during the gas turbine starting. The investigation results verified by the simulation using Matlab shows that the process modeling and the design of the control structure are accurately made to be adapted to the technical requirements of the equipment. 1. Đặt vấn đề Tổ hợp động cơ tuabin khí loại M153-OM5 được sử dụng làm hệ động lực lai chân vịt trên tàu biển. Việc quay động cơ tuabin khi khởi động được thực hiện bằng động cơ điện một chiều chuyên dụng rCP-CT-18000. Trong quá trình hạt động 80 giây động cơ khởi động làm việc ở hai chế độ giai đoạn đầu động cơ làm việc ở chế độ kích từ độc lập sau đó chuyển sang làm việc ở chế độ kích từ hỗn hợp cho đến hết quá trình khởi động. Động cơ được cấp nguồn từ tổ hợp nắn dòng khởi động THC-60K-1 71UUK. việc chuyển chế độ làm việc của động cơ được thực hiện từ chương trình điều khiển khởi động tua bin. Tuy nhiên do được .