Mô hình nhà máy th điện (NMTĐ) là một mô hình phi tuyến, trong đó hiệu ứng đàn ủy hồi của cột nước trong ống áp lực được biểu diễn bằng hàm toán học vô tỷ. Bài viết này sẽ giới thiệu mô hình phi tuyến của một NMTĐ, xấp xỉ hàm vô tỷ trong hệ bằng phương pháp tham số tập trung, và xây dựng mô hình không gian trạng thái phi tuyến bậc 8 cho hệ. Bộ điều chỉnh tốc độ tuabin dựa trên lý thuyết điều khiển tuyến tính LQ cũng được xây dựng cho mô hình. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 6 35 .2009 ĐIỀU KHIỂN LQ CHO TỐC ĐỘ TUABIN NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN THE CONTROL OF SPEED FOR HYDRAULIC TURBINES BASED ON THE LINEAR QUADRATIC CONTROL METHOD Đoàn Quang Vinh Đại học Đà Nang Lê Đức Dũng Điện lực Thừa Thiên Huế TÓM TẮT Mô hình nhà máy thủy điện NMTĐ là một mô hình phi tuyến trong đó hiệu ứng đàn hồi của cột nước trong ống áp lực được biểu diễn bằng hàm toán học vô tỷ. Bài viết này sẽ giới thiệu mô hình phi tuyến của một NMTĐ xấp xỉ hàm vô tỷ trong hệ bằng phương pháp tham số tập trung và xây dựng mô hình không gian trạng thái phi tuyến bậc 8 cho hệ. Bộ điều chỉnh tốc độ tuabin dựa trên lý thuyết điều khiển tuyến tính LQ cũng được xây dựng cho mô hình hệ ở lân cận điểm làm việc xác lập. Kết quả mô phỏng so sánh đáp ứng điều chỉnh giữa các bộ điều chỉnh LQR LQG và LQG LtR. ABSTRACT The model of the hydro-power plant is nonlinear and the effect of the elasticity of the water in the penstock is represented by an irrational mathematical function. This paper introduces the nonlinear model of a hydro power plant which approximates the irrational function to reduce to a lower order using the lumped parameter approximation method and the making of an elastic eighth order space state model. The turbine speed regulator for this model in the neighbourhood of the operating point based on Linear Control Theory is made and the comparative simulation results that meet the needs of adjustment for LQR LQG and LQG LTR are developed. 1. Đặt vấn đề Tính năng làm việc tuabin thủy lực chịu tác động mạnh bởi những đặc tính của hệ thống dẫn cấp nước cho tuabin hiệu ứng quán tính áp lực của nước và độ đàn hồi của vách đường ống áp lực. Ngoài ra nó mang đặc điểm của hệ pha không cực tiểu. Hiện nay các bộ điều chỉnh PID số đang được sử dụng rộng rãi để điều tốc cho tuabin NMTĐ. Mọt số nghiên cứu khác đã công bố áp dụng các phương pháp đều khiển nâng cao đối với hệ điều tốc tuabin trong NMTĐ Tối ưu trượt điểm cực Bền vững Tối ưu vô .
