Bậc khí áp là đại lượng nghịch đảo của gradien khí áp theo chiều thẳng đứng !dp/dz. Rõ ràng, bậc khí áp chỉ số gia của chiều cao khi khí áp giảm một đơn vị. Từ () ta thấy bậc khí áp phụ thuộc vào nhiệt độ cột khí | 28 Bậc khí áp Ta có thể dùng bậc khí áp để tính một cách nhanh chóng sự biến đổi của khí áp theo chiều cao. Viết phương trình tĩnh học cơ bản như sau dz _ RT --- ------ . dp gp Biểu thức dz dp là bậc khí áp. Bậc khí áp là đại lượng nghịch đảo của gradien khí áp theo chiều thẳng đứng dp dz. Rõ ràng bậc khí áp chỉ số gia của chiều cao khi khí áp giảm một đơn vị. Từ ta thấy bậc khí áp phụ thuộc vào nhiệt độ cột khí với cùng khí áp mực dưới bậc khí áp lớn trong không khí nóng và nhỏ trong không khí lạnh. Trong điều kiện chuẩn khí áp 1000mb và nhiệt độ 0oC bậc khí áp là 8m 1mb nghĩa là ở gần mặt đất cứ lên cao 8m khí áp giảm 1mb. Với cùng nhiệt độ 0oC tại mực 5km nơi khí áp gần bằng 500mb bậc khí áp tăng gấp đôi tới 16m 1mb do khí áp chỉ bằng 1 2 so với khí áp mặt đất. Độ cao s ĩ 4 SQQmh-- 526mb 5O0mb 546mb 3 2 1 Cột không khí với nhiệt độ trung bình -10 C lOOOmb - Cột không khí với nhiệt độ - trung bình 10 C lOOOmb Hình Sự giảm của khí áp theo chiều cao phụ thuộc vào nhiệt độ của cột khí Từ hình ta thấy với cùng khí áp ở mặt đất là 1000mb nhưng nhiệt độ hai cột khí khác nhau khí áp 500mb trong cột khí nóng quan trắc thấy ở độ cao lớn hơn 350m so với khí áp 500mb trong cột khí lạnh trên hình biểu diễn sự biến đổi đoạn nhiệt của trạng thái khí quyển. Trong khí quyển nhiệt độ không khí thường xuyên biến đổi và có thể biến đổi đoạn nhiệt nghĩa là phần tử khí không có sự trao đổi nhiệt với khí quyển xung quanh với mặt đất và không gian vũ trụ. Quá trình này được gọi là quá trình biến đổi đoạn nhiệt nó đóng một vai trò rất quan trọng trong các quá trình khí quyển. Trong khí quyển những quá trình đoạn nhiệt tuyệt đối không thể có được vì không một khối lượng không khí nào có thể hoàn toàn cách biệt khỏi ảnh hưởng nhiệt của môi trường xung quanh. Tuy nhiên nếu quá trình khí quyển xảy ra tương đối nhanh và sự trao đổi xảy ra trong thời gian ngắn thì sự biến đổi trạng thái có thể coi là đoạn nhiệt với độ gần đúng tương đối. Nếu một khối lượng không .
