Mạng Nơron nhân tạo (ANNs) và Hệ Nơron mờ (NFSs) đã được sử dụng rộng rãi trong việc mô hình hóa và điều khiển nhiều quá trình phi tuyến trong công nghiệp. Tuy nhiên, hầu hết những nghiên cứu này chỉ tập trung vào những hệ đơn đầu ra. Trong bài báo này, chúng tôi trình bày một nghiên cứu so sánh sử dụng ANNs và hệ suy luận nơron mờ đồng tác động (CoActive Neuro-Fuzzy Inference System - CANFIS) trong việc mô hình hóa một quá trình nhiệt của lò nung con lăn được sử dụng trong dây chuyền. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 4 39 .2010 NHẬN DẠNG QUÁ TRÌNH PHI TUYẾN MIMO SỬ DỤNG HỆ NƠRON MỜ THÍCH NGHI IDENTIFYING MIMO NONLINEAR PROCESSES USING THE ADAPTIVE NEURAL FUZZY SYSTEM Nguyễn Quốc Định Trường Đại học Bách khoa Đại học Đà Nang TÓM TẮT Mạng Nơron nhân tạo ANNs và Hệ Nơron mờ NFSs đã được sử dụng rộng rãi trong việc mô hình hóa và điều khiển nhiều quá trình phi tuyến trong công nghiệp. Tuy nhiên hầu hết những nghiên cứu này chỉ tập trung vào những hệ đơn đầu ra. Trong bài báo này chúng tôi trình bày một nghiên cứu so sánh sử dụng ANNs và hệ suy luận nơron mờ đồng tác động CoActive Neuro-Fuzzy Inference System - CANFIS trong việc mô hình hóa một quá trình nhiệt của lò nung con lăn được sử dụng trong dây chuyền sản xuất gạch ceramic. Thông qua nghiên cứu so sánh này chúng tôi chứng minh rằng hệ CANFIS phù hợp hơn trong việc mô hình hóa quá trình nhiệt trên và mô hình này sẽ được sử dụng làm đối tượng điều khiển trong quá trình điều khiển sẽ được thực hiện trong những nghiên cứu tiếp theo. ABSTRACT Artificial Neural Networks ANNs and Neuro-Fuzzy Systems NFSs have been widely used in the modelling and controlling of many practical industrial non-linear processes. However most of them have concentrated on single-output systems only. In this paper we present a comparative study using the ANNs and Co-Active Neuro-Fuzzy Inference System CANFIS to model real complicated Multi-Input-Multi-Output MIMO nonlinear temperature processes of a roller kiln used for ceramic tile manufacturing line. With this comparative study we proved that the CANFIS is better suited for modelling the temperature processes and this model will be used as the controlled object in the control phase that will be conducted in the next research. 1. Đặt vấn đề Một ngành công nghiệp quan trọng liên quan đến lĩnh vực xây dựng là công nghiệp sản xuất gạch ceramic. Gạch ceramic được sản xuất ra phải đáp ứng được những yêu cầu về chất lượng như hình dáng kích thước độ bền độ .