Bài viết giới thiệu một số mô hình quản lý thị trường điện lực của các nước trên thế giới, đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh điện năng của ngành Điện Việt Nam, từ đó đưa ra mô hình quản lý thị trường điện lực có thể áp dụng tại Việt Nam. Bài viết cũng đưa ra một số ý kiến tham khảo nhằm hoàn thiện công tác quản lý thị trường điện lực Việt Nam. | CÁC MÔ HÌNH QUẢN LÝ THỊ TRƯỜNG ĐIỆN LỰC VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG TẠI VIỆT NAM AN OVERVIEW OF THE ELECTRICITY MARKET MODELS AND THEIR APPLICATION IN VIETNAM NGUYỄN THÀNH SƠN Công ty -Điện lực 3 TÓM TẮT Bài viết giới thiệu một số mô hình quản lý thị trường điện lực của các nước trên thế giới đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh điện năng của ngành Điện Việt Nam từ đó đưa ra mô hình quản lý thị trường điện lực có thể áp dụng tại Việt Nam. Bài viết cũng đưa ra một số ý kiến tham khảo nhằm hoàn thiện công tác quản lý thị trường điện lực Việt Nam. ABSTRACT This paper introduces the electricity models of some nations in the world assesses the operations of the Electricity of Vietnam and proposes a market model for the national electricity market. It also provides some ideas for reference to support the electricity management of Vietnam. 1. Đặt vấn đề Điện năng là một loại hàng hoá đặc biệt. Quá trình kinh doanh điện năng bao gồm 3 khâu liên hoàn Sản xuất - Truyền tải - Phân phối điện năng xảy ra đồng thời ngay tức khắc từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ không qua một khâu thương mại trung gian nào. Điện năng được sản xuất ra khi đủ khả năng tiêu thụ vì đặc điểm của hệ thống điện là ở bất kỳ thời điểm nào cũng có sự cân bằng giữa công suất phát ra và công suất tiêu thụ không để tồn đọng . Thị trường điện lực TTĐL được hình thành đầu tiên ở Anh vào thập niên 90 của thế kỷ trước do việc không đảm bảo chất lượng điện năng của ngành điện các nước trên toàn thế giới. Điều kiện hình thành TTĐL không những chỉ phụ thuộc vào chính sách về kinh tế xã hội của Nhà nước mà còn được quyết định bởi điều kiện kỹ thuật công nghệ của hệ thống điện. Có nhiều điểm khác nhau về TTĐL tuy nhiên về cơ bản TTĐL là việc hộ tiêu thụ cuối tiêu thụ điện năng từ các nhà máy sản xuất điện thông qua hệ thống truyền tải điện được xem như độc quyền tự nhiên hình thành nên thị trường điện bán buôn giữa các nhà máy điện và thị trường điện bán lẻ cho các hộ tiêu thụ điện năng. Ngành điện hiện đang nằm trong xu