Bác sĩ Hocquard kể chuyện vào cuối thế kỷ 19, một vị quan ta được mời dự một dạ hội tại dinh Thống sứ Pháp ở Sài Gòn. Thấy vị quan mãi ngắm quan khách khiêu vũ, một sĩ quan Pháp lại thì thầm hỏi ý kiến ông ta về các phụ nữ Pháp. | Răng đen hột huyền Bác sĩ Hocquard kể chuyện vào cuối thế kỷ 19 một vị quan ta được mời dự một dạ hội tại dinh Thống sứ Pháp ở Sài Gòn. Thấy vị quan mãi ngắm quan khách khiêu vũ một sĩ quan Pháp lại thì thầm hỏi ý kiến ông ta về các phụ nữ Pháp. Vị quan thành thật trả lời Các bà đẹp lắm có điều răng các bà giống như răng chó 1 . Ý ông muốn nói răng các bà quá trắng. Lẽ tất nhiên viên sĩ quan Pháp rất ngạc nhiên nhưng ông ta không hiểu đuợc một người Việt hồi đó không thể hình dung một người đẹp mà không có hàm răng đen lánh đã được hằng bao thế hệ văn thi họa sĩ ca tụng. Nhớ hàng tre thẳng đọt măng Nhớ cô con gái hàm răng đen huyền Phong tục nhuộm răng xâm mình khởi đầu từ thuở thượng cổ xa xăm truyền thuyết đặt vào thời đại Hùng Vương. Nếu thói xăm mình về sau được bỏ tục nhuộm răng thành công tồn tại qua nhiều thời buổi ngay cả lúc quân đô hộ Trung Quốc bắt dân ta bãi bỏ. Nhưng tục nhuộm răng cũng như tục búi tóc không chống cự lại đuợc ảnh hưởng Tây phương và chỉ hơn một nửa thế kỷ là dần dần các cụ chịu cắt tóc các bà cạo răng trắng 3 . Nghe nói những cô giáo là những người đầu tiên không muốn giữ răng đen nữa nhưng sáng đi sớm chiều về muộn luôn phải tìm cách lẫn tránh cha mẹ còn cho đàn bà con gái có răng trắng là không đứng đắn. May mà các bác lính thợ tùng chinh sang Mẫu quốc còn giữ răng đen. Nghe nói lính ta nhỏ con thường bị quân Maroc Sénégal cao to hành hung áp bức. Một sĩ quan Pháp để tránh lôi thôi phiền nhiễu bèn phao tin đồn mà ông bịa đặt những người có răng đen ăn thịt người Từ đấy lính thợ ta được yên thân. Tôi còn nhớ hồi nhỏ mỗi khi mẹ tôi hay chị tôi nhuộm răng là cả nhà rộn rịp vì các bà tự nhuộm lấy không qua tay các thầy nhuộm như ở các gia đình quan lại ông hoàng bà chúa cung tần mỹ nữ . Những người ngoại quốc ngay cả bây giờ thường tin ăn trầu thì có răng đen. Họ không dè muốn có hàm răng đen đẹp phải mất biết bao công phu chịu đựng chuẩn bị kỹ càng chế biến chất thuốc kiên nhẫn nhuộm răng rồi sau đó còn phải săn sóc bảo dưỡng cho lớp .
