Cùng với nhu cầu đọc báo ngày càng cao để nắm bắt thông tin hay kiến thức về các sự tình, con người còn đi sâu nghiên cứu cách hành chức của ngôn ngữ báo chí trong việc mô tả kinh nghiệm về thế quan điểm ngữ pháp chức năng, hệ thống chuyển tác phân thế giới kinh nghiệm ra thành một tập hợp các kiểu quá trình, mỗi quá trình bao gồm ba thành phần: Quá trình, Tham thể và Chu cảnh. Halliday mô hình hoá kinh nghiệm bằng một vòng tròn trong không gian liên tục như. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 3 38 .2010 THẾ GIỚI KINH NGHIỆM TRONG CÁC BẢN TIN VÀ XÃ LUẬN TIẾNG VIỆT TỪ GÓC NHÌN NGỮ PHÁP CHỨC NĂNG THE WORLD OF EXPERIENCE IN VIETNAMESE NEWS AND EDITORIALS IN THE VIEW OF FUNCTIONAL GRAMMAR Phan Văn Hoà Phan Thị Thuỷ Tiên Trường Đại học Ngoại ngữ ĐH Đà Nang HV Cao học khoá 2008-2011 TÓM TẮT Cùng với nhu cầu đọc báo ngày càng cao để nắm bắt thông tin hay kiến thức về các sự tình con người còn đi sâu nghiên cứu cách hành chức của ngôn ngữ báo chí trong việc mô tả kinh nghiệm về thế quan điểm ngữ pháp chức năng hệ thống chuyển tác phân thế giới kinh nghiệm ra thành một tập hợp các kiểu quá trình mỗi quá trình bao gồm ba thành phần Quá trình Tham thể và Chu cảnh. Halliday mô hình hoá kinh nghiệm bằng một vòng tròn trong không gian liên tục như một biểu đồ màu sắc trong đó đỏ lam và vàng là ba màu chính tượng trưng cho các quá trình vật chất tinh thần quan hệ còn lục chàm và da cam là ba màu nằm trên các đường ranh giới tượng trưng cho quá trình phát ngôn hành vi tồn tại. Vấn đề đặt ra là thế giới kinh nghiệm trong báo chí có gì khác biệt so với mô hình kinh nghiệm phổ quát đưa ra bởi các nhà ngữ pháp chức năng Bài viết này nhằm khái quát lại mô hình kinh nghiệm theo quan điểm ngữ pháp chức năng và mô hình gợi ý cho phân tích kinh nghiệm trong văn bản. Từ đó tác giả sẽ phân tích kinh nghiệm trong các bản tin và xã luận tiếng Việt để thiết lập mô hình thế giới kinh nghiệm trong hai loại văn bản này. Cuối cùng khảo sát các mô hình sẽ chỉ ra những đặc trưng lý thú của thế giới kinh nghiệm trong tin và xã luận tiếng Việt từ góc nhìn ngữ pháp chức năng. ABSTRACT Along with the higher need to read newspapers to grasp information or knowledge of state of affairs people endeavor to make a deep exploration into the functions of journalism language in representing experience of the world. In the view of Functional Grammar the Transitivity system construes the world of experience into a manageable set of process .
