Chương 4. Các quá trình địa cơ học xảy ra trong khối đá khi xây dựng công trình ngầm và khai thác mỏ - Quá trình xây dựng công trình ngầm và khai thác mỏ sẽ phá hủy trạng thái ứng suất - biến dạng nguyên sinh của khối đá. | Cơ học đá ứng dụng trong xây dựng công trình ngầm và khai thác mỏ CHƯƠNG 4 CÁC QUÁ TRÌNH ĐỊA C0 HỌC XẢY RA TRONG KHỐI ĐÃ KHI XÃY OỰNG CÔNG TRÌNH NGẦM VÀ KHAI THẮC Mỏ . Tổng quan Quá trình xây dựng công trình ngầm và khai thác mỏ sẽ phá huỷ trạng thái ứng suất-biến dạng nguyên sinh của khối đá. Các quá trình cơ học-biến dạng xảy ra trên đây sẽ tạo nên trạng thái ứng suất-biến dạng cân bằng mới trong vùng khối đá bao quanh công trình ngầm. Trường ứng suất-biến dạng mới này thường được gọi là trường ứng suất-biến dạng toàn phần. Chúng được tạo thành từ quá trình chồng cộng hưởng trường ứng suất-biến dạng bổ sung phụ mới tạo thành sau thời điểm thi công công trình ngầm lên trường ứng suất-biến dạng nguyên sinh tổn tại trước đó. Sự hiểu biết những quy luật chủ yếu trong quá trình biến dạng của khối đá sẽ cho phép dự báo chuẩn xác những khả năng biểu hiện có thể của các quá trình cơ học xảy ra trong chúng. Bài toán trên đây rất phức tạp vì nó phải phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố ảnh hưởng. Trong trường hợp tổng quát khối đá là một môi trường rời rạc đồng nhất dị hướng. Các quá trình cơ học xảy ra trong khối đá mang đặc tính phi tuyến tạm thời. Ngoài ra các yếu tố địa chất các điều kiện kỹ thuật công nghệ xày dựng công trình ngầm hình dạng kích thước công trình ngầm hướng phát triển của công trình ngầm trong không gian phương pháp thi công-chống giữ. cũng có sự ảnh hưởng lớn đến các quá trình cơ học xảy ra trong khối đá. . Các quá trình địa cơ học xảy ra trong khối đá khi xây dựng công trình ngầm . Quá trình biến dạng đàn hồi Trên thực tế các nhà địa cơ học không thể đổng thời xét đến tất cả các yếu tố ảnh hưởng trên đây trong quá trình mô tả giải tích các quá trình cơ học biến dạng các quy luật hình thành trạng thái ứng suất-biến dạng của khối đá. Ngoài ra kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm của nhiều nhà địa cơ học đã chỉ ra rằng trong một hệ rất phức tạp như trong khối đá thực luôn luôn có thể chỉ ra một hoặc hai yếu tố chủ đạo. Chính các yếu tố này có ý nghĩa