Bài viết điểm lại những phát hiện về loại hình mộ táng bằng chum/vò ở các nước trong khu vực Đông Nam Á. Qua đó nêu lên những mối quan hệ, liên hệ trong không gian và thời gian của các văn hóa khảo cổ thời đại kim khí (khoảng từ 3000 đến 2000 năm cách ngày nay), bước đầu tìm hiểu ý nghĩa truyền thống của táng thức mộ chum ở Đông Nam Á. | TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH CN TẬP 10 SÓ 09 - 2007 TÁNG TỤC MỘ CHUM Ở ĐÔNG NAM Á Nguyễn Thị Hậu Viện Khoa học Xã hội Nhân văn TÓM TẢT Bài viết điểm lại những phát hiện về loại hình mộ táng bằng chum vo ở các nước trong khu vực Đông Nam Á. Qua đó nêu lên những mối quan hệ liên hệ trong không gian và thời gian của các văn hóa khảo cổ thời đại kim khí khoảng từ 3000 đến 2000 năm cách ngày nay bước đầu tìm hiểu ý nghĩa truyền thống của táng thức mộ chum ở Đông Nam Á. Táng thức này là một trong những đặc trưng cơ bản của văn hóa ĐNA thời tiền sử. Táng tục mộ chum là hiện tượng phổ biến của cư dân cổ nhiều nơi trên thế giới. Nguồn gốc xuất hiện của táng tục này ở các khu vực văn hóa và trong các cộng đồng cư dân không cùng một thời điểm lịch sử nhưng sự phát triển của nó lại có quan hệ mật thiết với nhiều vấn đề về tín ngưỡng tôn giáo về thế giới quan và về những đặc trưng văn hóa của từng khu vực nói riêng và toàn vùng nói chung. Từ thời kỳ tiền sử cho đến nay Đông Nam Á là khu vực có những vấn đề địa lý - lịch sử - văn hóa liên quan chặt chẽ với nhau và có nhiều đóng góp quan trọng cho lịch sử loài người. Đặc biệt trong thời kim khí gồm thời đại Đồng thau và thời đại đồ Sắt từ khoảng 4000 đến 2000 năm cách ngày nay người ta dễ dàng nhận ra nhiều yếu tố văn hóa chung thể hiện sự thống nhất và cả những yếu tố văn hóa riêng -thể hiện tính đa dạng - trong mọi mặt đời sống vật chất và tinh thần của cư dân nơi đây. Một trong vô vàn yếu tố văn hóa chung đồng thời lại chứa đựng hàng loạt các đặc điểm riêng biệt đặc trưng cho từng văn hóa khảo cổ hay từng khu vực cụ thể ở Đông Nam Á là táng thức mộ chum. Táng thức mộ chum vò là hình thức dùng những chum vò bằng gốm đất nung để chôn nguyên thi thể người chết hung táng than tro hỏa táng hay cải táng di cốt. Cũng có thể trong chum vò chỉ có đồ tùy táng mà không có di cốt hay than tro mộ tượng trưng . Điểm qua các khu vực mộ chum ở Đông Nam Á trong thời kim khí. Việt Nam Táng thức mộ chum phân bố khá rộng rãi từ Bắc Trung bộ vào .
