Bài báo giới thiệu các kết quả nghiên cứu về tối ưu hóa sơ đồ sắp xếp các chi tiết cùng loại có hình dạng phức tạp khi cắt từ vật liệu kim loại dạng tấm bằng phương pháp dập nguội, sao cho, sau khi cắt dập, số lượng chi tiết thu được là nhiều nhất, hay nói cách khác là phần vật liệu thừa bỏ đi là ít nhất. | TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH CN TẬP 11 SÓ 03 - 2008 TỐI ƯU HÓA SƠ ĐỒ CẮT CHI TIẾT KIM LOẠI TỪ PHÔI TẤM BẰNG PHƯƠNG PHÁP DẬP NGUỘI Trần Trung Anh Dũng Trần Đăng Bổng Phạm Ngọc Tuấn Trường Đại Học Bách Khoa ĐHQG-HCM Bài nhận ngày Oltháng 11 năm 2007 hoàn chỉnh sửa chữa ngày 10 tháng 03 năm 2008 TÓM TẢT Bài báo giới thiệu các kết quả nghiên cứu về tối ưu hóa sơ đồ sắp xếp các chi tiết cùng loại có hình dạng phức tạp khi cắt từ vật liệu kim loại dạng tấm bằng phương pháp dập nguội sao cho sau khi cắt dập số lượng chi tiết thu được là nhiều nhất hay nói cách khác là phần vật liệu thừa bỏ đi là ít nhất. Từ việc nghiên cứu mô hình toán học đến việc xây dựng các giải thuật để từ đó viết phần mềm cho máy tính sẽ tự động hóa được công đoạn sắp xếp sơ đồ cắt để gia công chi tiết tiết kiệm thời gian tiết kiệm vật liệu nâng cao năng suất lao động so với việc sắp xếp truyền thống bằng kinh nghiệm trước đây. VẤN ĐỀ Trong ngành cơ khí chế tạo máy số lượng chi tiết được gia công bằng phương pháp dập nguội từ vật liệu kim loại dạng tấm là rất lớn. Theo thống kê cho thấy khoảng 60 đến 75 số luợng chi tiết trong ngành chế tạo ôtô 30 đến 40 trong ngành chế tạo máy kéo khoảng 90 trong ngành sản xuất hàng tiêu dùng 70 đến 75 trong ngành chế tạo dụng cu 20 đến 30 trong ngành công nghiệp năng lượng và giao thông vận tải được gia công cắt bằng phương pháp dập nguội từ vật liệu tấm. Do vậy việc nghiên cứu tối ưu hóa sơ đồ cắt để nâng cao hiệu quả kinh tế trong việc gia công cắt các chi tiết từ vật liệu tấm là vấn đề luôn luôn được các nhà sản xuất quan tâm giải quyết từ trước đến nay. Trước đây công đoạn sắp xếp sơ đồ cắt được tiến hành theo phương pháp thủ công chủ yếu là dựa vào kinh nghiệm và tay nghề của người thợ. Do vậy thời gian chi phí cho công đoạn sắp xếp sơ đồ cắt là rất lớn hiệu quả sử dụng vật liệu chưa cao phần vật liệu thừa bỏ đi còn nhiều chi phí cho sản xuất cao. Mục đích của việc nghiên cứu là xây dựng mô hình toán học cho bài toán sắp xếp sơ đồ cắt các chi tiết cùng loại .
