CẤU KIỆN CHỊU NÉN Cấu kiện chịu nén là cấu kiện chỉ chịu lực nén tác dụng dọc t heo trục của cấu kiện và gây ra ứng suất đều trên mặt cắt ngang. Ứng suất đều n ày là điều kiện lý tưởng vì luôn luôn có sự lệch tâm nào đó của lực tác dụng đối với trọng tâm mặt cắt cấu kiện. Mô men uốn tác dụng thường nhỏ và ít quan trọng. Loại cấu kiện chịu nén phổ biến nhất là cột. Nếu có mô men uốn theo tính toán, do sự li ên tục hoặc. | Bài giảng Kết cấu thép theo Tiêu chu ẩn 22 TCN 272-05 và AASHTO LRFD Chương 4 CẤU KIỆN CHỊU NÉN Cấu kiện chịu nén l à cấu kiện chỉ chịu lực nén tác dụng dọc t heo trục của cấu kiện v à gây ra ứng suất đều trên mặt cắt ngang. Ứng suất đều này là điều kiện lý tưởng vì luôn luôn có sự lệch tâm nào đó của lực tác dụng đối với trọng tâm mặt cắt cấu kiện. Mô men uốn tác dụng thường nhỏ và ít quan trọng. Loại cấu kiện c hịu nén phổ biến nhất l à cột. Nếu có mô men uốn theo tính toán do sự li ên tục hoặc do tải trọng ngang th ì nội lực này không thể bỏ qua và cấu kiện phải được xem là cột dầm. Cấu kiện chịu nén xuất hiện trong gi àn các khung ngang và h ệ giằng dọc nơi mà độ lệch tâm l à nhỏ và uốn thứ cấp có thể được bỏ qua. Khái niệm về ổn định của cột Trong thép công trình các m ặt cắt ngang cột thường mảnh và các TTGH khác thường đạt tới trước khi vật liệu bị phá hỏng. Các TTGH khác này có liên quan đến sự mất ổn định quá đàn hồi và sự mất ổn định của cấu kiện mảnh. Chúng bao gồm mất ổn định ngang mất ổn định cục bộ v à mất ổn định xoắn ngang của cấu kiện chịu nén. Mỗi TTGH đều phải được kết hợp chặt chẽ trong các quy tắc thiết kế đ ược xây dựng để chọn cấu kiện chịu nén. Để nghiên cứu hiện tượng mất ổn định trước hết xét một cột thẳng đ àn hồi tuyệt đối hai đầu chốt. Khi lực nén dọc trục tác dụng v ào cột tăng lên cột vẫn thẳng và co ngắn đàn hồi cho đến khi đạt tải trọng tới hạn Pcr. Tải trọng tới hạn được định nghĩa l à tải trọng nén dọc trục nhỏ nhất mà ứng với nó một chuyển vị ngang nhỏ l àm cho cột bị cong ngang v à tìm thấy một sự cân bằng mới. Định nghĩa về tải trọng tới hạn n ày được biểu diễn trên các đường cong tải trọng - chuyển vị của hình . Trong hình điểm mà tại đó có sự thay đổi ứng xử được gọi là điểm rẽ. Đường tải trọng - chuyển vị là thẳng đứng cho tới điểm này sau đó thân cột di chuyển sang phải hoặc sang trái tuỳ theo hướng của tác động ngang. Khi độ v õng ngang trở nên khác không cột bị hư hỏng do oằn và lý thuyết biến dạng nhỏ dự báo .
