Đối với các nhà vật lý học nghiên cứu cấu tạo của vật chất thì các tia vũ trụ là một phòng thí nghiệm thiên nhiên không gì thay thế được. | Mặt Trăng và các hạt cơ bản Đối với các nhà vật lý học nghiên cứu cấu tạo của vật chất thì các tia vũ trụ là một phòng thí nghiệm thiên nhiên không gì thay thế được. Trong các dòng bức xạ xuyên qua không gian vũ trụ có thể gặp những hạt có năng lượng lớn mà ngay cả các máy gia tốc mạnh nhất hiện nay cũng không tạo ra được. Tuy vậy phòng thí nghiệm các tia vũ trụ này cũng có một nhược điểm rất cơ bản đó là phải chờ đợi hàng chục năm mới có thể bắt gặp những hạt có những tính chất hiếm có. Ta không thể biết trước khi nào thì loại hạt mà chúng ta cần tìm sẽ xuất hiện ở đúng nơi mà ta bố trí máy móc để ghi lại. Các nhà vật lý học cố gắng khắc phục tình trạng này bằng cách đặt những tấm kính ảnh đặc biệt có phủ lớp nhũ tương dày ở các vùng núi. Khi đi qua những lớp nhũ tương dày đó các tia vũ trụ để lại những vết của chúng. Nhưng thứ nhất là thời gian quan sát như vậy còn chưa dài lắm thứ hai là ngay cả những đỉnh núi cao nhất cũng không phải là khoảng không gian vũ trụ. Không phải tất cả các hạt đều có thể xuyên qua khí quyển của Trái Đất. Thật ra với sự phát triển của kỹ thuật các nhà vật lý học đã có khả năng đưa khí cụ của mình lên những máy bay tầm cao những khí cầu thăm dò và nhiều loại máy móc vũ trụ khác. Nhưng máy bay và khí cầu thăm dò chỉ có thể đảm bảo được những cuộc quan sát ngắn hạn còn các máy móc vũ trụ thì gần đây mới xuất hiện. Nhưng chính các máy móc thăm dò vũ trụ lại tạo nên một bước ngoặt thực sự trong việc nghiên cứu các tia vũ trụ. Chúng có thể đưa các nhà nghiên cứu đến một phòng thí nghiệm nơi việc ghi lại các tia vũ trụ vẫn được tiến hành từ hàng tỉ năm nay. Chính thiên nhiên đã tạo nên phòng thí nghiệm này. Đó là Mặt Trăng. Nhưng chúng ta đã biết bề mặt Mặt Trăng vì không có khí quyển bảo vệ nên thường xuyên bị các hạt của các tia vũ trụ tác động đến. Đá trên Mặt Trăng giữ lại vết của những va đập đó. Việc nghiên cứu những vật này đã được bắt đầu. Hiện nay đã thu được những tin tức đầu tiên hết sức thú vị. Sau khi xử lý đặc biệt các mẫu đá .
