Các ph-ơng pháp gia công biến dạng . Cán kim loại chất của quá trình cán Quá trình cán là cho kim loại biến dạng giữa hai trục cán quay ng-ợc chiều nhau có khe hở nhỏ hơn chiều cao của phôi, kết quả làm cho chiều cao phôi giảm, chiều dài và chiều rộng tăng. Hình dạng của khe hở giữa hai trục cán quyết định hình dáng của sản phẩm. Quá trình phôi chuyển động qua khe hở trục cán là nhờ ma sát giữa hai trục cán với phôi. Cán không những thay đổi hình dáng. | Giáo trình CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG BIẾN DẠNG CHƯƠNG 3 CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG AlÍN DẠNG . CÁN KIM LOẠI . ĩhực chất của quá trình cán Quá trình cán là cho kim loại biến dạng giữa hai trục cán quay nguợc chiều nhau có khe hở nhỏ hơn chiều cao của phôi kết quả làm cho chiều cao phôi giảm chiều dài và chiều rông tăng. Hình dạng của khe hở giữa hai trục cán quyết định hình dáng của sản phẩm. Quá trình phôi chuyển đông qua khe hở trục cán là nhờ ma sát giữa hai trục cán với phôi. Cán không những thay đổi hình dáng và kích thuớc phôi mà còn nâng cao chất l-ợng sản phẩm. Máy cán có hai trục cán đặt song song với nhau và quay ng-ợc chiều. Phôi có chiều dày lớn hơn khe hở giữa hai trục cán d-ới tác dụng của lực ma sát kim loại bị kéo vào giữa hai trục cán biến dạng tạo ra sản phẩm. Khi cán chiều dày phôi giảm chiều dài chiều rông tăng. . Sơ đồ cán kim loại Khi cán dùng các thông số sau để biểu thị Tỷ số chiều dài hoặc tỷ số tiết diện của phôi tr-ớc và sau khi cán gọi là hệ số kéo Lt-F dài ì F 2 1 1 L-ợng ép tuyệt đối Ah ho - h1 mm . Quan hệ giữa l-ợng ép và góc ăn Ah D 1 - cosa mm . Sự thay đổi chiều dài tr-ớc và sau khi cán gọi là l-ợng giãn dài Al li - lo Sự thay đổi chiều rông tr-ớc và sau khi cán gọi là l-ợng giãn rông Ab b1 - bo TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA 14 Giáo trình CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG BIẾN DẠNG Cán có thể tiến hành ở trạng thái nóng hoặc trạng thái nguội. Cán nóng có ưu điểm tính dẻo của kim loại cao nên dể biến dạng năng suất cao nhưng chất lượng bề mặt kém vì có tổn tại vảy sắt trên mặt phôi khi nung. Vì vậy cán nóng dùng cán phôi cán thô cán tấm dày cán thép hợp kim. Cán nguội thì ngược lại chất lượng bề mặt tốt hơn song khó biến dạng nên chỉ dùng khi cán tinh cán tấm mỏng dải hoặc kim loại mềm. Điều kiện để kim loại có thể cán được gọi là điều kiện cán vào. Khi kim loại tiếp xúc với trục cán thì chúng chịu hai lực phản lực N và lực ma sát T nếu hệ số ma sát giữa trục cán và phôi là f thì T N. f f tgp. Vì p là góc ma sát nên T N tgP f Lực N và T
