pH Để biểu hiện mối tương quan giữa các nồng độ ion H+ và OH-, người ta dùng chỉ số pH. Theo Sorensen, pH là chỉ số được biểu hiện bằng logarit thập phân của nồng độ ion H+ phân ly trong môi trường mang dấu ngược lại. Bình thường trong cơ thể người nồng độ ion H+ phân ly trong 1 lít dịch là 10-7,35 tới 10-7,45 mEq/lít, như thế có nghĩa là pH = -(log 10-7,35 tới log 10-7,45) = 7,35-7,45. pH càng thấp thì nồng độ ion H+ càng cao và ngược lại. . | ĐIỀU CHỈNH RỐI LOẠN CÂN BẰNG TOAN KIỀM Cân bằng toan kiềm chỉ tình trạng cân bằng giữa các nồng độ ion H và OH- trong những môi trường sinh vật nhất định. 1. ĐẠI CƯƠNG . pH Để biểu hiện mối tương quan giữa các nồng độ ion H và OH- người ta dùng chỉ số pH. Theo Sorensen pH là chỉ số được biểu hiện bằng logarit thập phân của nồng độ ion H phân ly trong môi trường mang dấu ngược lại. Bình thường trong cơ thể người nồng độ ion H phân ly trong 1 lít dịch là 10-7 35 tới 10-7 45 mEq lít như thế có nghĩa là pH - log 10-7 35 tới log 10-7 45 7 35-7 45. pH càng thấp thì nồng độ ion H càng cao và ngược lại. Nếu pH xuống 7 3 máu ở tình trạng toan nếu pH cao 7 45 máu ở trong tình trạng kiềm. Khi pH 7 8 và 6 8 cơ thể không sống được. Ở nhiệt độ 380C pH bình thường là 7 4 tích số ion H OH- 10-13 56. Nồng độ ion OH- tĩnh mạch động mạch Nếu tỷ lệ trên tăng có thể do nồng độ ion H tăng hoặc có thể do nồng độ ion OH- giảm trong trường hợp này máu trong tình trạng toan. Tỷ lệ trên có thể giảm do nồng độ ion OH- tăng hoặc nồng độ H giảm lúc này máu ở trong tình trạng kiềm. Trong cơ thể có nhiều cơ chế bù trừ để đảm bảo pH không đổi. Một trong cơ chế bù trừ đó là cơ chế bù trừ của hệ thống đệm. . Hệ thống đệm Hệ thống điều hòa trực tiếp sự thăng bằng pH là hệ thống đệm. Hệ thống đệm trong cơ thể gồm một acid yếu và muối của acid này có gốc kiềm mạnh. Cơ chế đệm thí dụ hệ thống đệm bicarbonat R-H CO3HNa RNa H2CO3 khi acid máu tăng R OH CO3H2 H2O RHCO3 khi kiềm máu tăng Trong cơ thể có một số hệ thống đệm sau H2CO3 và BHCO3 - BH2PO4 và B2HPO4 H- Hemoglobin và B- Hemoglobin H- đạm và B đạm. B là cation Trong 4 hệ thống đệm trên quan trọng là hệ thống đệm H2CO3 và BHCO3. Bình thường tỷ lệ của hệ thống này là một hằng số Sự liên quan các phần của hệ thống đệm này với pH trong cơ thể được biểu hiện bằng công thức Henderson và Hesselbach Trong máu CO2 ở dạng bicarbonat và H2CO3 một phần nữa ở dưới dạng hơi CO2. Vậy lượng CO2 chung trong máu bao gồm HCO3- H2CO3 và CO2. Trong thực tế lượng