Đặt vấn đề Hệ thống lưới tọa độ Nhà nước các cấp hạng là cơ sở toạ độ để tiến hành các công tác trắc địa - địa hình và trắc địa công trình (TĐCT), phục vụ cho các mục đích khác nhau của nền kinh tế quốc dân và quốc phòng. T | NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG TỌA ĐỘ NHÀ NƯỚC TRONG TRẮC ĐỊA CÔNG TRINH TS. NGUYỄN QUANG PHÚC Trường Đại học Mỏ - Địa chất Hình 1. Chiếu cạnh đo lên mặt ellipsoid 1. Đặt vấn đề Hệ thống lưới tọa độ Nhà nước các cấp hạng là cơ sở toạ độ để tiến hành các công tác trắc địa - địa hình và trắc địa công trình TĐCT phục vụ cho các mục đích khác nhau của nền kinh tế quốc dân và quốc phòng. Tuy nhiên việc sử dụng tọa độ Nhà nước trong khi giải quyết các nhiệm vụ của TĐCT ở nước ta vẫn còn nhiều bất cập gây ra những trở ngại không nhỏ trong thiết kế và thi công xây dựng công trình làm ảnh hưởng đến tiến độ và thậm chí đến chất lượng các công trình xây dựng. Chỉ ra những bất cập đó tác giả bài báo khuyến nghị các chuyên gia cần sử dụng hợp lý các giá trị tọa độ phẳng của lưới tọa độ Nhà nước trong khi tiến hành các công tác TĐCT. Trước hết bàn về sự biến dạng kích thước và tỷ lệ lưới khống chế tọa độ do hệ tọa độ và độ cao mặt chiếu gây ra. 2. Số hiệu chỉnh do chuyển trị đo về hệ tọa độ và độ cao mặt chiếu Như đã biết các trị đo trong lưới trắc địa chiều dài phương vị góc hoặc hướng được thực hiện trên bề mặt đất chịu ảnh hưởng của trọng trường chiết quang. nhưng khi tính toán bình sai lại phải tiến hành trong m ột hệ tọa độ nào đó bảo đảm chặt chẽ về mặt toán học. Vì vậy đặt ra nhiệm vụ là trước lúc bình sai phải tính chuyển các trị đo từ bề mặt đất tự nhiên về các bề mặt toán học mà thực chất là tính khái lược các trị đo. Thông thường việc tính khái lược các trị đo trong mạng lưới trắc địa được thực hiện thông qua các số hiệu chỉnh do chiếu lên mặt ellipsoid quy chiếu và lên bề mặt của phép chiếu tọa độ phẳng. Tuỳ thuộc vào cấp hạng và quy mô lưới có thể phải tính đến tất cả các số hiệu chỉnh cho các loại trị đo nói trên. Ở đây xin đề cập đến các số hiệu chỉnh cho trị đo cạnh do chiếu lên các bề mặt này. . Số hiệu chỉnh do chiếu lên mặt ellipsoid quy chiếu Gọi AB là khoảng cách nghiêng đo được giữa 2 điểm A B là khoảng cách đã đưa về nằm ngang ab là khoảng cách tương ứng của .
