Cách đặt vấn đề 1. Vừa qua với lần pháp điển hóa thứ hai luật hình sự Việt Nam, ở một chừng mức nhất định, nhà làm luật nước ta đã điều chỉnh lại về mặt lập pháp và ghi nhận nhiều biện pháp tha miễn (BPTM) trong BLHS năm 1999 hiện hành. | KHÁI NIỆM CÁC ĐẶC ĐIỂM DẤU HIỆU PHÂN LOẠI VÀ BẢN CHẤT PHÁP LÝ CỦA CÁC BIỆN PHÁP THA MIỄN TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM LÊ CẢM TSKH Q. Chủ nhiệm Khoa Trưởng Bộ môn Tư pháp hình sự Khoa Luật thuộc ĐHQG Hà Nội I. Cách đặt vấn đề 1. Vừa qua với lần pháp điển hóa thứ hai luật hình sự Việt Nam ở một chừng mức nhất định nhà làm luật nước ta đã điều chỉnh lại về mặt lập pháp và ghi nhận nhiều biện pháp tha miễn BPTM trong BLHS năm 1999 hiện hành. Chính vì vậy trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền NNPQ việc nghiên cứu khái niệm BPTM các đặc điểm dấu hiệu phân loại và bản chất pháp lý của các BPTM trong luật hình sự Việt Nam có ý nghĩa xã hội - pháp lý quan trọng cũng như ý nghĩa khoa học - thực tiễn cấp bách trên các bình diện dưới đây Một là về mặt lập pháp - bên cạnh các trường hợp tình tiết loại trừ tính chất tội phạm của hành vi thì các BPTM trong luật hình sự góp phần thể hiện rõ nét nguyên tắc nhân đạo của chính sách hình sự nói chung và của luật hình sự nói riêng đồng thời còn cho phép khẳng định trình độ văn hóa pháp lý của nhà làm luật cũng như mức độ pháp chế dân chủ và bảo đảm các quyền con người bằng PLHS trong một quốc gia khi chúng các BPTM đó được quy định nhiều hay ít chặt chẽ hay tùy tiện. Hai là về mặt thực tiễn - kể từ khi thi hành BLHS năm 1985 ngày 1 1 1986 và sau đó là BLHS năm 1999 ngày 1 7 2000 đến nay đã cho thấy do còn thiếu sự điều chỉnh đầy đủ về mặt lập pháp hoặc thiếu những hướng dẫn thống nhất có tính chất chỉ đạo của thực tiễn xét xử nên hiện nay giữa các cán bộ của các cơ quan bảo vệ pháp luật và Tòa án đôi khi vẫn còn thiếu đồng bộ hoặc chưa thống nhất trong việc nhận thức và áp dụng các quy phạm PLHS về các BPTM. Ba là về mặt lý luận - từ trước đến nay trong khoa học luật hình sự Việt Nam các BPTM chưa bao giờ được các nhà luật học nước ta quan tâm nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống trong tổng thể chung cụ thể là mới chỉ có một số công trình đề cập đến từng vấn đề hoặc chế định riêng biệt trong tổng thể đó như thời hiệu truy
