Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên chuyên ngành y khoa - Các phương pháp nhận biết, triệu chứng, cách điều trị một số bệnh thường gặp. | Bài giảng Chống độc Ngộ độc cá nóc I. Tiêu chuẩn chẩn đoán 1. Chẩn đoán xác đinh a . Lám sàng Sau khi ăn cá nóc còn gọi là Puffer fish Balloon fish Fugu -tên gọi ở Nhật Bản hay cá khô ruốc cá làm bằng cá nóc triệu chứng xuất hiện sau 10 -30 phút Tê miệng lưỡi hai môi đau đầu nôn nói khó tê ở ngón bàn tay chân yếu và mệt tử vong do liệt co hô hấp hoặc suy tuần hoàn cấp. Các dấu hiệu khác Tim chậm rối loạn nhịp hạ huyết áp hạ nhiệt độ tăng tiết nuớc bọt tím ngừng thở mất phản xạ gân xưong và trưong lực c o. Các dấu hiệu lâm sàng có thể mất đi sau 24 giờ nếu bệnh nhân đuợc cứu sống. b . Xét nghiệm - Máu điện giải ure đường creatinin thăng bằng toan kiềm - Điện tâm đồ nhịp chậm rối loạn nhịp - Theo dõi SpO2 và EtCO2 nếu có điều kiện hoặc chức năng phổi Vt áp lực âm thở vào Phát hiện độc chất Tetrodotoxin TTX trong dịch co thể hoặc trong mẫu bệnh phẩm chỉ thực hiện được ở những co sở xét nghiệm hiện đại 2. Chẩn đoán phân biêt Các chất độc khác ở thực phẩm vi khuẩn hoá chất trừ sâu chất bảo quản cá độc loại Scombroid Ciguatera Shellfish cũng gây nôn buồn nôn Các nguyên nhân không do độc Viêm dạ dày cấp co thắt đại tràng II. Nguyên nhân gây bênh Chất độc trong cá nóc được gọi là Tetrodotoxin TTX là chất độc không protein tan trong nước và không bị phá hủy ở nhiệt độ sôi hay làm khô chất độc bị bất hoạt trong môi trường acid và kiềm mạnh. TTX tập trung ở trứng cá ruột gan và tinh hoàn của cá. Chất độc này còn tìm thấy trong một số loài vật khác như bạch tuộc có vòng xanh ở tua dễ lẫn với con mực con sa-giông Newts và kỳ nhông Salamanders Chất độc TTX tác dụng lựa chọn chẹn dòng natri trong co chế bom Kali -Natri và kênh Natrium tấm vận động do đó TTX gây ra liệt co liệt hô hấp đồng thờ TTX còn phát động vùng nhận cảm hoá học gây nôn nôn liên tục. II. Tiên luợng Cách phòng Độ nặng của ngộ độc cá nóc tuỳ thuộc vào lượng độc tố và thời gian được cấp cứu Nếu bệnh nhân có triệu chứng nhẹ có thể theo dõi và khỏi Nếu có triệu chứng rõ chưa bị tím điều trị cấp cứu ban đầu và hồ i
