Năm 1979, giải thưởng Nobel về y học đã được trao cho hai chuyên gia vật lý học là Cormack (Mỹ) và Hounfield (Anh) vì những đóng góp của hai ông cho sự thành công của phương pháp chụp cắt lớp-vi tính (CL-VT). Sự kiện này nói lên những cống hiến to lớn của vật lý cho y học, đồng thời cũng thể hiện giá trị của phương pháp chụp CL-VT trong chẩn đoán, điều trị và nghiên cứu khoa học y học. . | PHƯƠNG PHÁP CHỤP X QUANG CẮT LỚP VI TÍNH X-RAY COMPUTED - TOMOGRAPHY HOÀNG ĐỨC KIỆT 1. Đại cương. Năm 1979 giải thưởng Nobel về y học đã được trao cho hai chuyên gia vật lý học là Cormack Mỹ và Hounfield Anh vì những đóng góp của hai ông cho sự thành công của phương pháp chụp cắt lớp-vi tính CL-VT . Sự kiện này nói lên những cống hiến to lớn của vật lý cho y học đồng thời cũng thể hiện giá trị của phương pháp chụp CL-VT trong chẩn đoán điều trị và nghiên cứu khoa học y học. - Kỹ thuật máy Về mặt kỹ thuật cho đến nay đã hình thành 4 thế hệ máy dựa trên 4 nguyên tắc kỹ thuật về phát tia X và kết quả khác nhau. Dựa vào lý thuyết về tái tạo ảnh cấu trúc của một vật thể 3 chiều Hounsfield thiết kế một máy chup CL-VT gồm có hệ thống phát xạ QTX và những đầu dò đặt đối diện với bóng X quang. Hệ thống này quay quanh một đường tròn của một mặt phẳng vuông góc với trục của cơ thể. Chùm tia đi qua một cửa sổ rất hẹp vài milimét qua cơ thể bị hấp thu một phần phần còn lại sẽ được đầu dò ghi lại. Kết qua ghi được ở rất nhiều vị trí khác nhau của bóng X quang cũng có nghĩa là nhiều hình chiếu của nhiều lớp cắt cơ thể sẽ được chuyển vào bộ nhớ của một máy vi tính để phân tích phương pháp này cho phép phân biệt các cấu trúc cơ thể trên cùng một mặt phẳng có độ chênh lệch tỷ trọng 0 5 . . Thế hệ 1 Máy chụp có 1 đầu dò Detector ứng dụng nguyên tắc quay và tịnh tiến. Chùm QTX cực nhỏ chiếu qua cơ thể tới 1 đầu dò để thu nhận kết quả. Bóng QTX phải quay quanh cơ thể 180O Khi quay được 1O thì quét ngang cơ thể và phát tia để đo. Một quang ảnh mất vài phút. . Thế hệ 2 Máy chụp có nhiều đầu dò quay tịnh tiến. Chùm QTX có góc mở rộng khoảng 10O đối điện với một nhóm từ 5-50 đầu dò. Máy cũng hoạt động theo nguyên tắc quay tịnh tiến như trên nhưng do chùm QTX rộng hơn nên giảm được số lần quét ngang. Thời gian chụp 1 quang ảnh là 6- 20 sec. . Thế hệ 3 Máy chụp có nhiều đầu dò dùng nguyên tắc quay đơn thuần chùm QTX có góc mở rộng hơn chùm hết lên cơ thể cần chụp 200-600 đầu dò ghép
