Vàng da (jaundice, icterus) là tình trạng nhuốm màu vàng ở mô (da, niêm, củng mạc mắt) do tăng bilirubin máu. CHUYỂN HÓA BILIRUBIN PHÂN LOẠI VÀ NGUYÊN NHÂN VÀNG DA Vàng da trước gan với chủ yếu tăng bili GT Tán huyết Vàng da tại gan Viêm gan cấp, mãn do siêu vi Viêm gan tự miễn Viêm gan cấp do rượu Viêm gan do giảm oxy (hypoxic hepatitis) Tổn thương gan do độc tố Xơ gan sau viêm gan siêu vi, do rượu, xơ gan ứ mật nguyên phát. Ung thư tế bào gan. Vàng da liên quan đến thai ky. Vàng da do tắc mật sau. | VANG DA ĐỊNH NGHĨA Vàng da jaundice icterus là tình trạng nhuốm màu vàng ở mô da niêm củng mạc mắt do tăng bilirubin máu. CHUYỂN HÓA BILIRUBIN PHÂN LOẠI VÀ NGUYÊN NHÂN VÀNG DA Vàng da trước gan với chủ yếu tăng bili GT Tán huyết Vàng da tại gan Viêm gan cấp mãn do siêu vi Viêm gan tự miễn Viêm gan cấp do rượu Viêm gan do giảm oxy hypoxic hepatitis Tổn thương gan do độc tố Xơ gan sau viêm gan siêu vi do rượu xơ gan ứ mật nguyên phát. Ung thư tế bào gan. Vàng da liên quan đến thai ky. Vàng da do tắc mật sau gan TắC ỐNG MậT DO SỏI U XÂM LấN NHIễM SÁN LÁ GAN UNG THƯ ĐƯỜNG MậT Chèn ép đường mật ung thư đầu tụy viêm tụy. Viêm đường mật. Tăng bili máu bẩm sinh Thiếu men Glucuronyl transferase hc Gilbert Crigler-Najjar tăng chủ yếu bili GT HC Dubin-Johnson do rối loạn bài tiết mật HC Rotor tăng chủ yếu bili TT LÂM SÀNG HỎI BỆNH SỬ Bệnh nhân hay người xung quanh phát hiện vàng mắt hay vàng da. Hỏi diễn tiến VD cũng giúp gợi ý nguyên nhân. Sự xuất hiện đồng thời với nước tiểu sậm màu rất quan trọng thường triệu chứng này BN phát hiện trước khi vàng mắt vàng da và gợi ý đến bệnh lý gan mật. Phân nhạt màu hay đi cầu phân mỡ đi kèm gợi ý tình trạng tắc mật gần như hoàn toàn. Vàng da không kèm nước tiểu sậm màu gợi ý đến tăng bilirubin GT thường gặp trong tán huyết. Một số sắc tố vàng khác cũng có thể gây vàng da như trường hợp BN ăn quá nhiều carrot cà chua đu đủ có thể gây vàng da đặc biệt ở lòng bàn tay do lắng đọng caroten lycopenes. Mepacrine thường có trong thuốc điều trị sốt rét picric acid fluorescein cũng có thể gây vàng da. Nhưng những trường hợp này không gâyvàng niêm mạc củng mạc. KHÁM LÂM SÀNG Vàng da do tăng bilirubin có nhiều mức độ khác nhau từ vàng nhẹ đến vàng sậm như màu đồng đen. Khám củng mạc phát hiện rõ nhất vì bilirubin kết hợp một cách chọn lọc đối với mô xơ. Kết mạc mắt ở người già hay hút thuốc lá nhiều có thể có những đốm vàng nâu cần phân biệt với vàng mắt. Xem niêm mạc dưới lưỡi hay sàn miệng .
