Hôn mê do nhiễm toan ceton là một biến chứng cấp tính trong bệnh đái tháo đường. Bệnh được đặc trưng bởi đường huyết tăng cao, thường 20 mmol/lít, pH máu giảm | HÔN MÊ DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNG 1. Hôn mê do nhiễm toan ceton. . Định nghĩa Hôn mê do nhiễm toan ceton là một biến chứng cấp tính trong bệnh đái tháo đường. Bệnh được đặc trưng bởi đường huyết tăng cao thường 20 mmol lít pH máu giảm 7 2 dự trữ kiềm 15 mEq lít và xuất hiện các thể ceton trong máu do thiếu insulin trầm trọng. Thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường type 1. . Nguyên nhân và các yếu tố thuận lợi Nguyên nhân - Do thiếu insulin tuyệt đối hoặc tương đối. - Bệnh nhân bị đái tháo đường nhưng không được điều trị không biết bị đái tháo đường. - Liều insulin điều chỉnh không kịp thời hoặc đang điều trị tự động ngừng thuốc đột ngột. - Do các bệnh tim mạch nhồi máu cơ tim tai biến mạch máu não hoại tử chi. - Do điều trị các thuốc có tác dụng làm tăng đường máu như corticoid ACTH DOCA lợi tiểu thải muối lasix hypothiazid . - Do phẫu thuật chấn thương. Yếu tố thuận lợi - Ăn quá nhiều glucid uống rượu bia. - Nhiễm khuẩn nhiễm virus. - Có thai hoặc sinh đẻ. - Nhiễm độc hormon giáp nặng. - Nôn đi lỏng. . Cơ chế bệnh sinh Cơ chế chủ yếu do thiếu insulin cấp tính và tăng hoạt động của các hormon đối kháng với insulin như glucagon cathecolamin cortisol GH. Thiếu insulin sẽ dẫn đến rối loạn chuyển hoá glucose trong tổ chức cơ gan và tế bào mỡ tăng đường máu sẽ dẫn đến chuyển hóa glucose sẽ bị ngừng trệ không hình thành được piruvat và axit oxaloacetic tổng hợp protein cũng bị rối loạn các axit amin đưa đến gan được tổng hợp thành glucose hoặc tiếp tục chuyển hoá tạo thành các thể cetonic. Mặt khác khi thiếu insulin sẽ ức chế quá trình tạo lipid các glycerol của lipid chuyển thành glucose dẫn đến đường máu lại càng tăng. Các axit béo tự do được chuyển vào gan và tạo thành acetyl coenzym A acetylCoA . Ở những bệnh nhân hôn mê do đái tháo đường acetyl CoA sẽ chuyển hóa tạo thành acetoacetic axit 3 - hydroxybutyric và aceton nên các thể cetonic tăng trong máu gây nhiễm toan chuyển hóa. Tăng đường huyết và các thể ceton trong máu sẽ dẫn đến đái nhiều thẩm thấu nhiễm toan mất
