Bài báo cáo này trình bày về ph-ơng pháp đánh giá chất l-ợng ăn khớp của bánh răng khi thiết kế theo TCVN 1067 - 71 và các tiêu chuẩn khác với sự trợ giúp của máy vi tính. | NGHIÊN cứu ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG ĂN KHỚP CỦA BÁNH RĂNG THEO TCvN 1067-71 VÀ CÁC TIÊU CHUẨN KHÁC TS. TRƯƠNG TẤT ĐÍCH Bộ môn Thiết kế máy Khoa Cơ khí - Trướng Đại học GTVT Tóm tắt Bài báo cáo này trình bày về phương pháp đánh giá chất lượng ăn khớp cũa bánh răng khi thiết kế theo TCVN 1067 - 71 và các tiêu chuẩn khác với sự trợ giúp cũa máy vi tính. Summary The article presents a method of evaluating the fitting quality of gears as per TCVN 1067 - 71 and other standards aided by computers. I. ĐẶT VẤN ĐỂ Cho đến nay các giáo trình giảng dạy đại học nói chung và các phần mềm thiết kế bánh răng nói riêng đều chỉ dừng ở mức thiết kế ra các kích thước của bộ truyền bánh răng theo ứng suất tiếp xúc hoặc ứng suất uốn đồng thời chọn hệ số dịch chỉnh theo sổ tay thiết kế mà chưa tiến hành tính toán đánh giá chấ t lượng ăn khớp của cặp bánh răng như bộ truyền có bị cắt chân răng hoặc chèn răng. hay không. Việc đánh giá được chấ t lượng ăn khớp sẽ hoàn thiện quá trình thiết kế bảo đảm cho kết quả tính toán không phụ thuộc vào các hệ số kinh nghiệm mà các hệ số này có số lượng ít va chậm thay đổi. Vì vậy các nghiên cứu hiện nay về bánh răng cũng hướng tới tiêu chuẩn cả quá trình đánh giá chất lượng ăn khớp của bộ truyền này. II. NÔI DUNG . Phương pháp xác định chất lượng ân khớp Theo TCVN 1067 - 71. Tính các thông số cơ bản của bánh răng như khoảng cách trục a góc profin at góc ăn khớp atn rồi từ đó tính ra hệ số dịch chỉnh tổng cộng Xz và dựa vào tiêu chuẩn để phân thành X1 X2. Trường hợp cho trước các hệ số dịch chỉnh X1 X2 tính khoảng cách trục aw cùng với X-. Cách tính cụ thể trình bày trong các bảng 1 2 3 4 5. . Tính cấc hệ sô dịch chỉnh X1 X2 khi khoảng cách trục aw cho trước Dựa trên cách tính aw theo TCVN 1067 - 71 ta có thuật toán được lập trình bảng 1 . Bảng 1. Tính cấc thông sô hình học cơ bản Tên thông số Ký hiệu Công thức tính và chỉ dẫn Tính các hẹ số dịch chỉnh x1 x2 khi cho trước khoảng cách trục aw 1. Khoảng cách trục tiêu chuẩn a . z .m Khi a 20o .
