Bài báo trình bày việc thiết lập ph-ơng trình dao động của ôtô khách có kể đến ảnh h-ởng của giảm chấn và sự kích thích dao động từ mặt đ-ờng; việc áp dụng ph-ơng pháp Niu tơn cùng với ch-ơng trình phần mềm giải gần đúng ph-ơng trình đặc tr-ng tìm tần số dao động riêng của khối l-ợng đ-ợc treo. | ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP Niu TƠN GiẢi GẦN ĐÚNG BÀi TOÁN DAO ĐỘNG CỦA ÔTÔ TS. NGUyỄN CAO NHẠC Bộ môn Toán - ĐH GTVT Tóm tắt Bài báo trình bày việc thiết lập phương trình dao động cũa ôtô khách có kể đến ảnh hưởng cũa giảm chấn và sự kích thích dao động từ mặt đường việc áp dụng phương pháp Niu tơn cũng với chương trình phần mềm giải gần đúng phương trình đặc trưng tìm tần sô dao động riêng cũa khối lượng được treo. Sau khi xác định ảnh hưởng cũa độ cứng hệ thô ng treo và ảnh hưởng cũa hệ sô cản giảm chấ n đến tần số dao động riêng cũa khối lượng được treo bài báo đưa ra sự lựa chọn một số thông số hợp lý cũa hệ thô ng treo đối với loại xe khách đóng từ xe tải IFA W50 hiện đang dũng ở Việt Nam. Summary The article describes the equation of bus vibration including influence of shock redution and road vibration stimulation the application of Newton method and the software program for typical equation to find vibration frequency of the hanging system. After specifying the influence of handness of the hanging system and the influence of the shock reduction coefficent on vibration frequency of the hanging system the article comes to the selection of the hanging system s proper standards for buses made from IFA W50 trucks currently used in Vietnam . I. ĐẶT BÀI TQÁN . Chọn mô hình dao động tương đương thu gọn của ôtô hình 1 Sử dụng phương trình Lagrăng loại 2 với hai toạ đô suy rông q1 q2 theo 1 4 ta được hệ phương trình vi phân cấp 2 biểu diễn dao đông của các khối lượng được treo trên cầu trước và cầu sau của ôtô M1 m2 Zi K1 Zi C1Z1 M3Z2 Qz1 Z2 K2Z2 C2Z2 M3Z1 Qz2 1. 1-1 trong đó Mi b M L2 1-2 M2 22 a2 p2 y M L2 1-3 M3 ab 2 M L2 1-4 M1 M2 M3 M 1-5 a b L - các kích thước ghi trên hình vẽ. Z Hình 1. Mô hình dao động tương đương thu gọn. py - bán kính quán tính của khối lượng được treo đối với trục đi qua trọng tâm. K1 K2 - hệ số cản giảm chấn ỏ cầu trước cầu sau C1 C2 - độ cứng tương đương của hệ thố ng treo trước sau. Z1 Z a ọ 1-6 Dịch chuyển thẳng đứng theo phương z của điểm
