Tóm tắt: Trước đây, bộ môn Sức bền Vật liệu đã có một máy thí nghiệm xác định lực tới hạn của một thanh chịu lực ở đầu. Máy thí nghiệm này chế tạo dựa theo mẫu đã được dùng ở các phòng thí nghiệm của Trung Quốc, Ấn Độ . Tuy nhiên, việc đo đạc khó chính xác do đó kết quả phân tán, độ tin cậy thấp. Dựa theo lý thuyết tính ổn định cột của R. V. | XÂY DỰNG THÍ NGHIỆM ỔN ĐỊNH THANH BỊ NÉN GS. TS. VŨ ĐÌNH LAI TNV. VŨ NGỌC TRINH THS. ĐỖ MiNh thu Bộ môn Sức bền Vật liệu Khoa Công trình Trường Đại học Giao thông Vận tải Tóm tắt Trước đây bộ môn Sức bền Vật liệu đã có một máy thí nghiệm xác định lực tới hạn của một thanh chịu lực ở đầu. Máy thí nghiệm này chế tạo dựa theo mâu đã được dùng ở các phòng thí nghiệm của Trung Quốc Ãn Độ . Tuy nhiên việc đo đạc khó chính xác do đó kết quả phân tán độ tin cậy thấp. Dựa theo lý thuyết tính ổn định cột của R. V. Southwell 1 đưa việc xác định lực tới hạn về việc xác định hệ số của một quan hệ tuyến tính trong bài toán nén cột có sai lệch ban đầu đã thiết kế và chế tạo một bộ thí nghiệm dạng cột 2 đầu liên kết khớp chịu nén dọc trục với một độ lệch tâm bé. Thí nghiệm cho kết quả khá tốt so với kết quả lý thuyết trong khi đó không nhất thiết phải quan tâm đến sự mất ổn định của thanh. Kết quả suy ra do một phép hồi quy tuyến tính các số liệu đo được. Summary Long ago Mechanics of Materials Laboratory had a machine determining the critical load of a bar subjected to forces acting at ends of the bar. This machine was manufactured according to the pattern used to be applied in China India etc. However the experiment results are not converse due to the inaccuracy of measurement. Based on buckling theory ofR. V. Southwell 1 in which the critical force is determined with the coefficient of a linear relationship in columns with initial deviation the authors have designed and produced an experiment-kit for a two-hinge-end bar with small deviation. The experiment brings about results quite appropriate to the theory whereas it is unnecessary to take the instability of the bar into account. The results are derived from a linearly recurrent transformation on the measured data. I. TỔNG QUAN Bài toán ổn định là một trong những bài toán có ý nghĩa rất lớn về mặt lý luận cũng như thực tế tính toán kết cấu công trình trong đó việc xác định lực tới hạn Pth của một cái cột là bài toán xuất phát
