Tham khảo tài liệu 'chương 4: khái niệm acid base trong hóa hữu cơ', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Chương 4 KHÁI NIỆM ACID -BASE TRONG HÓA HỮU Cơ MỤC TIÊU HỌC TẬP 1. Trình bày được các quan niệm về acid và base trong hóa hữu cơ. 2. Giải thích và so sánh được độ mạnh tương đối tính acid hoặc base của một số hợp chất hữu cơ. 3. Nắm được khái niệm acid -base liên quan đến phản ứng của các hợp chất hữu cơ. 4. Sử dụng khái niệm acid -base của Bronsted - Lowry và Lewis trong hoá hữu cơ đề giải thích về tính acid -base của các chất và cơ chế phản ứng. NỘI DUNG 1. KHÁI NIỆM ACID - BASE THEO BRONSTED -LOWRY 1923 Acid là những tiểu phân có khuynh hưống cho proton. Base là những tiểu phân có khuynh hưống nhận proton. Ví dụ có chất HA cho proton H . HA ĩ ĩ A- H Theo phương trình trên thì sự phân ly tạo H là một quá trình thuận nghịch. HA là acid vì cho proton H . A- tạo thành gọi là base vì A- nhận proton để tạo thành acid HA. Vì vậy có thể gọi HA là acid liên hợp của base A- và A- là base liên hợp của acid HA. Trong bảng 4-1 trình bày một sổ acid -base liên hợp. Bảng . Sự phân ly của cặp acid - base liên hợp HA H A Acid liên hỢp Proton Base liên hỢp ch3cooh H CH3COO ch3oh H CH3O- NH H NH3 CH3-O_CH3 H CH3-O-CH3 H 49 Theo bảng trên khi BH phân ly tạo thành base không có điện tích - BH H B Kết hợp cả 2 trường hợp ta có HA B BH A- Vậy phản ứng giữa một acid HA và một base B là sự chuyển dịch proton từ acid sang base hay là phản ứng proton hóa. Tính chất của acid hoặc base không phụ thuộc điện tích của tiểu phân. Như vậy có những phân tử acid không mang điện H2SO4 HCl CH3COOH có phân tử acid tích điện dương NH4 CH3OCH3 H có phân tử base mang điện tích âm CH3COO- CH3O- có phân tử base không có điện tích NH3 CH3OCH3 . Acid hòa tan vào nưốc có sự tương tác acid base Nưốc là dung môi có tính base. CH3COOH H2O H3O CH3COO- Acid Base Acid Base Hoà tan muối của acid hữu cơ vào nưốc có sự tương tác acid -base Nưốc là dung môi có tính acid. h2o CH3CO - CH3COOH HO - Acid Base Acid Base Nưốc là một dung môi lưỡng tính phụ thuộc vào tính chất của chất hòa tan. Một số phản ứng hóa học có
