Biển và văn hóa của ngư dân vùng biển là bộ phận không tách rời của nền văn hóa, xã hội Việt Nam. Từ hơn 1000 năm nay, môi trường sinh thái biển (và ven biển), là nơi sinh cơ lập nghiệp của hàng triệu người dân Việt. Dọc theo chiều dài hơn 3200km bờ biển nước ta (chưa kể các đảo và quần đảo), các “tiểu vùng văn hóa biển” đã hình thành và phát triển rất đa dạng và đặc thù. Tuy vậy, những nghiên cứu về môi trường sinh thái biển nói chung và văn hóa cư. | Nhận diện mấy đặc trưng về văn hóa biển Phạm Thanh ThôìP Đặt vấn đề Biển và văn hóa của ngư dân vùng biển là bộ phận không tách rời của nền văn hóa xã hội Việt Nam. Từ hơn 1000 năm nay môi trường sinh thái biển và ven biển là nơi sinh cơ lập nghiệp của hàng triệu người dân Việt. Dọc theo chiều dài hơn 3200km bờ biển nước ta chưa kể các đảo và quần đảo các tiểu vùng văn hóa biển đã hình thành và phát triển rất đa dạng và đặc thù. Tuy vậy những nghiên cứu về môi trường sinh thái biển nói chung và văn hóa cư dân vùng biển nói riêng ở nước ta là không nhiều. Từ 10 năm nay một số công trình nghiên cứu khoa học về ngư dân vùng biển được triển khai. Nhưng mục đích và nội dung nghiên cứu của các đề tài được thực hiện đã xuất phát từ các lý do sau Một là tập trung nghiên cứu văn hoá lễ hội của ngư dân vùng biển để phục vụ phát triển du lịch của một số địa phương có hoạt động du lịch dựa vào điều kiện tự nhiên của vùng biển Hai là tập trung nghiên cứu mô hình và kỹ thuật nuôi trồng đánh bắt thuỷ hải sản của ngư dân vùng biển. Các đề tài này được thực hiện chủ yếu do các nhà quản lý ở địa phương đặt hàng nghiên cứu nhằm nâng cao việc khai thác tài nguyên và mức đóng góp giá trị kinh tế của biển cho cộng đồng ngư dân kể cả ngân sách địa phương. Ba là khảo sát đời sống kinh tế của những cộng đồng ngư dân nghèo nhằm giúp chính quyền tìm giải pháp ổn định và nâng cao mức sống cho ngư dân bởi thực tại họ luôn gặp nhiều khó khăn và tổn thất do thiên tai bão lũ gây nên. Còn một vài lý do khác nữa một số đề tài đã nghiên cứu về văn hóa biển tại Việt Nam không rơi vào một hai hoặc ba lý do này. Nhưng lược sử kết quả các công trình nghiên cứu về văn hóa biển trước đây chúng ta dễ dàng đồng thuận rằng các nghiên cứu về văn hóa biển ở nước ta mới dừng lại ở việc tập trung vào khảo sát các lễ hội tôn giáo tín ngưỡng những kiêng kỵ khi đi biển và một số kỹ thuật ngành nghề đánh bắt thuỷ hải sản của ngư dân vùng biển12 . Những nội dung này có thể được khái quát vào hai chủ đề chính đó là .
