Khi một vật khác hấp thụ sóng điện từ của vật bức xạ thì sóng điện từ đó lại được chuyển thành nhiệt năng. Bất kỳ một vật nào sau khi nhận nhiệt thì cũng có một phần nhiệt năng chuyển đổi thành năng lượng bức xạ, số lượng được chuyển đổi đó có quan hệ với nhiệt độ . Vậy từ năng lượng bức xạ người ta sẽ biết được nhiệt độ của vật. Dụng cụ dựa vào tác dụng bức xạ nhiệt để đo nhiệt độ của vật gọi là hỏa kế bức xạ, chúng thường được dùng. | ĐO LƯỜNG NHIỆT CHƯƠNG 2 - 60 - . ĐO NHIỆT ĐỘ BẰNG PHƯƠNG PHÁP GIÁN TIEP Qúa trình trao đổi nhiệt giữa các vật có thể diễn ra dưới hình thức bức xạ nhiệt không cần các vật đó trực tiếp tiếp xúc với nhau. Bức xạ nhiệt chính là sự truyền nội năng của vật bức xạ đi bằng sóng điện từ. Khi một vật khác hấp thụ sóng điện từ của vật bức xạ thì sóng điện từ đó lại được chuyển thành nhiệt năng. Bất kỳ một vạt nào sau khi nhận nhiệt thì cũng cố một phần nhiệt năng chuyển đổi thành năng lượng bức xạ sô l ợng dược chuyển đổi đố cố quan hệ với nhiệt độ . Vậy từ năng lượng bức xạ người ta sẽ biết được nhiệt độ của vật. Dụng cụ dựa vào tác dụng bức xạ nhiệt để đo nhiệt độ của vật gọi là hỏa kế bức xạ chúng thường được dùng để đo nhiệt độ trên 600 0C . Nếu bức xạ có bước sóng Ầ 0 4 0 44 pm tím than x 0 44 0 49 pm xanh đậm - xanh da trời x 0 49 0 58 pm xanh lá cây thắm x 0 58 0 63 pm vàng nghệ x 0 63 0 76 pm đỏ tươi - đỏ thẳm Một vật bức xạ một lượng nhiệt là Q W mật độ bức xạ toàn phần E là năng lượng bức xạ qua một đơn vị diện tích dQ dF W m 2 Q V Q E dQ2 Ỉ 2 2 dF Ex - mật độ phổ - bằng số nănglượng bức xạ trong một đơn vị thời gian với một đơn vị diện tích của vật và xảy ra trên một đơn vị độ dài sóng. Cường độ bức xạ đơn sắc dE E2 2 d2 W m3 Dựa vào năng lượng do một vật hấp thụ người ta có thể biết được nhiệt độ của vật bức xạ nếu biết được các quan hệ giữa chúng. Người ta có thể đo nhiệt độ bằng cách sử dụng các định luật bức xạ nhiệt. . Những định luật cơ sở về bức xạ nhiệt a- Đinh luật Planck Đối với vật đen tuyệt đối thì quan hệ Eox và T bằng công thức E o 2 C -5 C 2 e 2T - 1 -1 x độ dài của bước sóng ĐO LƯỜNG NHIỆT CHƯƠNG 2 - 61 - Ci 0 370-15 . C2 1 438 2 m. K C1 C là hằng số Planck Nếu T 3000 oK và Ầ .T 0 3 thì sử dụng công thức trên là khá chính xác. b- Định luật Stefan-Boltzman Cường độ bức xạ toàn phần của vật đen tuyệt đối liên hệ với nhiệt độ của nó bằng biểu thức _ _. T 4 4 Eo í EOẴdẢ Co 1 -1 Co 5 67 W m2. K V100 I o c- Định luật chuyển định của
