Lịch sử nhà Nguyễn có hai giai đoạn khác biệt nhau. Giai đoạn thứ nhất là lịch sử của các chúa Nguyễn với 204 năm bắt đầu từ chúa Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa năm 1558 đến chúa Nguyễn Phúc Ánh đánh bại Tây Sơn và xưng đế năm 1802. | Nói về ngoại giao thời Quang Trung thì rất nhiều. Riêng Càn Long đã phải viết 194 sắc, dụ về việc bang giao với Quang Trung. Số thư từ qua lại giữa nước ta và Thanh triều cũng nhiều lắm. Nhiều chuyện hay còn kể mãi đến nay như chuyện “Vương giả, vương thật”, chuyện Càn Long bỏ ra một ngày lạng bạc để tiếp đoàn “giả vương” An Nam. Chuyện Quang Trung sai Vũ Văn Dũng sang cầu hôn và đòi lại hai tỉnh Lưỡng Quảng (theo gia phả họ Vũ thì Càn Long đã chấp nhận thư cầu hôn của Quang Trung và đồng ý trả lại tỉnh Quảng Tây cho ta để làm chỗ đóng đô). Chuyện Càn Long làm đến 6 bài thơ tặng quốc vương Quang Trung. Chuyện Càn Long tặng quà cho Quang Trung, cho thế tử Quang Toản, cho mẹ Quang Trung và các sứ thần. Chuyện đến lúc Quang Trung qua đời Càn Long còn bị đánh lừa. Chuyện Càn Long phải bỏ lệ cống người vàng từ thời Lê Tất cả đều là những thắng lợi về ngoại giao xưa nay hiếm. Nhưng có điều chúng tôi tâm đắc nhất là Quang Trung và các sứ thần tài ba của chúng ta đã buộc chính Hoàng đế Trung Hoa ngạo mạn Càn Long phải thừa nhận nước ta là nước văn hiến.
