Cầm máu là quá trình ngăn cản sự chảy máu. Khi mạch máu bị tổn thương hoặc đứt, quá trình cầm máu phải đáp ứng nhanh chóng, khu trú tại vùng tổn thương và được kiểm soát chặt chẽ. | Cầm máu Cầm máu là quá trình ngăn cản sự chảy máu. Khi mạch máu bị tổn thương hoặc đứt quá trình cầm máu phải đáp ứng nhanh chóng khu trú tại vùng tổn thương và được kiểm soát chặt chẽ. Quá trình cầm máu được thực hiện nhờ những cơ chế co mạch hình thành nút tiểu cầu đông máu tan cục máu đông hoặc phát triển mô xơ trong cục máu đông để đóng kín vết thương. 1. Co mạch Ngay khi mạch máu bị tổn thương thành mạch co lại do các cơ chế sau - Phản xạ thần kinh do đau. - Sự co mạch tại chỗ được khởi phát trực tiếp bởi thương tổn thành mạch. - Các yếu tố thể dịch từ tổ chức thương tổn và tiểu cầu thromboxane A2 serotonin và epinephrine . Thành mạch bị thương tổn càng nhiều thì co mạch càng mạnh. Sự co mạch tại chỗ có thể kéo dài nhiều phút đến vài giờ. Trong thời gian này có thể diễn ra sự hình thành nút tiểu cầu và đông máu. Ý nghĩa Sự co mạch tức thời này hạn chế lượng máu ra khỏi thành mạch tổn thương. 2. Sự hình thành nút tiểu cầu . Sinh lý tiểu cầu Tiểu cầu thực chất là một mảnh tế bào được vỡ ra từ tế bào nhân khổng lồ. Sau khi được phóng thích từ tuỷ xương chỉ có 60-75 tiểu cầu lưu thông trong máu phần còn lại được giữ ở lách. Số lượng bình thường của tiểu cầu trong máu là mm3. Đời sống tiểu cầu thay đổi từ vài ngày đến hai tuần. Tiểu cầu có kích thước 2-4 ụm không có nhân nhưng bào tương có nhiều hạt. Có 2 loại hạt là - Hạt alpha chứa PDGF platelet-derived growth factor có tác dụng giúp liền vết thương. - Hạt đậm đặc chứa ADP ATP Ca2 serotonin và epinephrine. Ngoài ra tiểu cầu còn chứa các enzym để tổng hợp thromboxane A2 yếu tố ổn định fibrin tiêu thể và các kho dự trữ Ca2 . Đặc biệt trong tiểu cầu có các phân tử actin myosin thrombosthenin giúp nó co rút. Màng của tiểu cầu chứa một lượng lớn phospholipid. Bề mặt của tiểu cầu có một lớp glycoprotein ngăn cản nó dính vào nội mạc bình thường. . Sự hình thành nút tiểu cầu Diễn ra theo các pha như sau - Kết dính tiểu cầu khi thành mạch bị tổn thương lớp collagen nằm bên dưới tế bào nội mạc mạch .