Thời cơ là một khái niệm rất quan trọng,gắn liền với sự thành bại của mỗi cá nhân của các đảng phái chính trị và của mỗi cộng đồng với những quy mô khác Chí Minh đã có nhận thức đặc sắc,xác xác định tầm quan trọng | Có thể thấy, một trong những bài học nổi bật nhất được rút ra từ Cách mạng tháng Tám là Đảng ta đã biết nắm bắt đúng thời cơ phát động toàn dân tổng khởi nghĩa với tinh thần “lấy sức ta mà giải phóng cho ta”. Khi phe phát xít sắp bại trận, chiến tranh thế giới thứ II sắp kết thúc, trước thời cơ “ngàn năm có một”, Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc đó đã có sự nhìn nhận hết sức sáng suốt: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc đã đến. toàn quốc đồng bào hãy đem sức ta mà giải phóng cho ta”. Và Người khẳng định ý chí sắt đá: “Dù có phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”. Ý chí đó đã biến thành ý chí của toàn dân Việt Nam. Ở vào thời điểm có ý nghĩa lịch sử đó, lòng yêu nước và tự hào dân tộc được thức tỉnh và trở thành sức mạnh to lớn. không ai có thể ngờ được một dân tộc nhỏ bé, bị ách thống trị của thực dân hơn 80 năm, lại vừa trải qua nạn đói lịch sử với hàng triệu người bị chết đói đã đoàn kết vùng lên “như nước vỡ bờ” đập tan xiềng xích của thực dân, phong kiến chỉ trong một thời gian ngắn. dưới sự lãnh đạo của Đảng mới 15 tuổi và chỉ có khoảng 5000 đảng viên, bắt đầu từ ngày 16-8-1945 khi lệnh tổng khởi nghĩa được công bố, chưa đầy nửa tháng sau, một dải giang sơn từ Nam chí Bắc, chính quyền đã hoàn toàn về tay nhân dân. Cuộc tổng khởi nghĩa đã nhanh chóng giành được thắng lợi, kể cả ở các đô thị lớn như Hà Nội (19-8), Huế (23-8), Sài Gòn (25-8).
