Tăng hiện diện của củ, quả, rau trong thực đơn hằng ngày là biện pháp khả thi nhất, nhanh nhất để làm cho bữa ăn văn minh và cân đối hơn, nhất là trong tình trạng "bão giá" làm giảm thịt, mỡ, trứng, cá. Lương thực ăn củ có thể luộc ăn liền, hay chế biến thông thường vẫn có thể dễ dàng dùng thêm để giảm cơm, như nấu canh, chiên rán, xào khoai tây, khoai lang, khoai môn, khoai sọ (khoai cau), khoai mỡ, sắn (củ mì), sắn dây (cắt căn), củ mài,. | thuật thâm canh hựp lý sò có tác dụng mỏ rộng sản xuất Từ Vạc nâng cao năng suất và giá trị sử dụng nhờ đó tăng thêm thu nhập cho ngưòi nông dân. Ngoài ra trồng Từ Vạc trên nương đẻi còn có tác dụng bảo vệ chông xói mòn đất. Hv vọng cuốn sách sẽ cung cấp một sô thông tin bổ ích cho những ai quan tâm đên việc nghiên cứu và phát triển cây trồng này. 8 PHẤN THỨ NHẤT NGUỒN GỐC LỊCH sử VÀ GIÁ TRỊ KINH TÊ L NGUÓN GỐC VÀ LỊCH sử PHÁT TRIEN 1. Nguồn gốc Yams là tên tiếng Anh được dùng để chỉ nhóm cây lấy củ của một số loài thuộc chi Diữscorea. Họ củ Nâu Dioscoreaceae ở Việt Nam thường gọi chung là khoai Vạc khoai Mỡ khoai Từ. được ghi nhận là một trong những cây lương thực lâu đời nhất. Khoai Từ Pioscorea escuỉenta L và khoai Vạc Dioscorea alata L còn gọi là củ Từ củ Mỡ là 2 trong số 10 loài quan trọng nhất có giá trị kinh tế của chi Dioscorea trong các tài liệu nước ngoài thường được gọi là Yams châu Á Chúng là loại cây một lá mầm có bộ nhiễm sắc thể cơ bản là 2n - 20. Tuy nhiên trong thực lê có thể gặp các g óng có bộ nhiễm sắc thể 2n 40 90 và 100 Míege 1954 va Raghavan 1958 . Nguồn gốc của D. data. và D. esculenta cho đến nay vẫn còn nhiều bàn cãi. De Candolle 1886 đã giả thiêt rằng trung tâm Indo-Malayan là nơi phát sinh cùa D. alata trong khi đó Burkill 1960 thì lại cho ràng khoai Vạc dưòng như có nguồn goc ỏ Đông Nam Á ban đẳu có thể là Mianma sau đó được mỏ rộng dầu tiên tới các nước Malaisia Indonesia Việt Nam Ân Độ. Còn Vavilop 1950 đả để xuâ t và nta có nguồn gốc ở trung tâm đa dạng Àn Độ cụ thể là nguồn gốc ó Mianma và Assam. Tuy nhiên đên nay đa sốquan diêm đểu cho rằng hai loài này có nguồn gốc ở trung tâm Đông Nam Á. Người ta cũng đã xác định được số lượng rất lán các giông khoai Vạc 2 ccc KTKV 9 bán địa dã tồn tại và được thuần hoá trồng trọt từ rất sớm tại các vùng từ Ân Độ đên các đáo thuộc Nam Thái Bình Dương. 2. Lịch sử phát triển Họ Dioscoreaceae có thể là một nhóm cổ nhất trong thực vật hạt kín. Theo Coursey và Martin 1970 thì .
