Những cơ chế xáo trộn trong hồ . sự Vận chuyển và xáo trộn Vận chuyển là một trong những quá trình quan trọng nhất trong tự nhiên. Những hợp chất hoá học, những phần tử của hệ thống sinh - địa hoá không ngừng chuyển động ở khắp mọi nơi trên trái đất. ở mức độ vĩ mô, chuyển động nhiệt của phân tử và nguyên tử đ ợc xem nh là sự khuếch tán phân tử, tức là nh một loại chuyển động chậm nh ng bền vững “ giảm dần theo sự chênh lệch mật độ”. Mặc dù. | Chương 4 NHỮNG cơ CHẾ XÁO TRỘN TRONG Hồ . sự VẬN CHưyỂN VÀ XÁO TRỘN Vận chuyển là một trong những quá trình quan trọng nhất trong tự nhiên. Những hợp chất hoá học những phần tử của hệ thống sinh - địa hoá không ngừng chuyển động ở khắp mọi nơi trên trái đất. ở mức độ vĩ mô chuyển động nhiệt của phân tử và nguyên tử được xem như là sự khuếch tán phân tử tức là như một loại chuyển động chậm nhưng bển vững giảm dần theo sự chênh lệch mật độ . Mặc dù vận tốc trung bình của các nguyên tử dao động trong khoảng hàng chục đến hàng trám m s quá trình vận chuyển thực lại rất yếu bởi các phân tử không duy trì được hướng chuyển động đủ dài. Do đó hệ số khuếch tán phân tử đặc trưng của chất hoà tan trong nước xấp xỉ 10-9 m2 s tương ứng với khoảng cách di chuyển đặc trưng hàng nám khoảng 20 cm. Thậm chí trong chất rắn hệ số khuếch tán còn giảm xuống thấp đến mức 10-14 m2 s hoặc còn nhỏ hơn nữa. Rõ ràng chuyển động ở cấp độ phân tử chỉ có thể là nguồn gốc đáng kể của những vận chuyển vĩ mô qua những khoảng cách rất ngắn hoặc trong những khoảng thời gian dài. Thực vậy sự vận chuyển qua mặt phân giới được điểu khiển bởi quá trình khuếch tán phân tử và động lực của quá trình biến đồi hoá học nào đó lại chịu sự chi phối của chuyển động phân tử của những chất tham gia phản ứng. Hơn nữa những quá trình địa hoá trong thạch quyển chủ yếu diễn ra tại một thời điểm mà các quá trình phân tử bắt đầu có vai trò nhất định. Tuy nhiên một thành phần chủ chốt của môi trường khí quuyển và thuỷ quyển là chất lỏng trong tự nhiên. Do lực nội ma sát trong không khí và nước nhỏ nên ngay cả một ngoại lực nhỏ hơn cũng có thể gây ra chuyển động ở mức độ vĩ mô. Thực sự náng lượng của kiểu chuyển động như vậy vẫn yếu so với náng lượng tích luỹ trong chuyển động nhiệt nhưng những mô hình dòng chảy lại có cấu trúc bển vững nên chúng tạo ra một loại hình vận động gọi là bình lưu. Trong nhiều trường hợp loại hình vận động này còn có tác động chi phối mạnh hơn nhiểu so với quá trình khuếch tán phân tử. Vận .
