Các lý thuyết văn học tiếp cận văn chương theo những cách khác nhau và có thể được phân loại theo những tiêu chí khác nhau. Tuy nhiên, có một điểm chung tối quan trọng không thể chối cãi: tác phẩm văn học là một hiện tượng sử dụng ngôn ngữ trong đó không thể thiếu vai trò của tác giả, độc giả cũng như thực tại, cho dù mỗi yếu tố tham gia ở những mức độ khác nhau. Điều này có thể được mô tả bằng một mô hình thường được gọi là Sơ đồ Aristotle:. | LÝ LUẬN VĂN HỌC TỪ NHỮNG HỆ QUY CHIẾU BAT bình đẳng ĐẾN MỘT Cách tiếp cận tổng thể . LƯỢC ĐỒ CÁC LÝ THUYẾT VĂN HỌC Các lý thuyết văn học tiếp cận văn chương theo những cách khác nhau và có thể được phân loại theo những tiêu chí khác nhau. Tuy nhiên có một điểm chung tối quan trọng không thể chối cãi tác phẩm văn học là một hiện tượng sử dụng ngôn ngữ trong đó không thể thiếu vai trò của tác giả độc giả cũng như thực tại cho dù mỗi yếu tố tham gia ở những mức độ khác nhau. Điều này có thể được mô tả bằng một mô hình thường được gọi là Sơ đồ Aristotle Thực tại Tác phâm Tác giả Độc giả Hình. 1. Sơ đồ Aristotle M. H. Abrams trong Chiếc gương và ngọn đèn Lý thuyết Lãng mạn và Truyền thống Phê Bình The Mirror and the Lamp Romantic Theory and the Critical Tradition chỉ ra rằng tất cả các lý thuyết văn học đều khảo sát vai trò và mối quan hệ giữa bốn yếu tố này. Ông nhận xét Mặc dù bất kỳ lý thuyết khả lý nào cũng đều có tính đến cả bốn yếu tố hầu như tất cả các lý thuyết như chúng ta sẽ thấy chỉ chủ yếu hướng đến một yếu tố mà thôi. Điều này có nghĩa là nhà phê bình có xu hướng lấy một trong bốn yếu tố làm cơ sở cho việc định nghĩa phân loại và phân tích một tác phẩm nghệ thuật cũng như làm tiêu chí chính để đánh giá. Việc áp dụng sơ đồ phân tích này vì thế sẽ phân các nỗ lực lý giải bản chất và giá trị tác phẩm nghệ thuật thành bốn nhóm lớn. Ba trong số đó lý giải tác phẩm nghệ thuật bằng cách đặt nó trong mối quan hệ với một yếu tố khác thế giới người tiếp nhận hoặc nghệ sĩ. Nỗ lực thứ tư lý giải tác phẩm bằng việc nghiên cứu nó một cách riêng rẽ như là một chỉnh thể độc lập có ý nghĩa và giá trị tự thân 1 . 6-7 Abrams đã làm đúng như thế. Dựa trên Sơ đồ Aristotle ông phân biệt bốn nhóm lý thuyết văn học a. Các lý thuyết Mô phỏng Mimetic tập trung vào mối quan hệ giữa văn bản và thực tại b. Các lý thuyết Biểu cảm Expressive tập trung vào mối quan hệ giữa văn bản và tác giả c. Các lý thuyết Khách quan Objective xem xét văn bản độc lập với mọi hệ quy chiếu và d. các lý
