Từ trong tiếng Việt (phần ba)

2. Phương thức cấu tạo (tiếp theo) . Phương thức tổ hợp các tiếng trên cơ sở hoà phối ngữ âm cho ta các từ láy (còn gọi là từ lấp láy, từ láy âm). Từ láy tiếng Việt có độ dài tối thiểu là hai tiếng, tối đa là bốn tiếng và còn có loại ba tiếng. Tuy nhiên, loại đầu tiên là loại tiêu biểu nhất cho từ láy và phương thức láy của tiếng Việt. Một từ sẽ được coi là từ láy khi các yếu tố cấu tạo nên chúng có thành phần ngữ âm được. | Từ trong tiếng Việt phần ba 2. Phương thức cấu tạo tiếp theo . Phương thức tổ hợp các tiếng trên cơ sở hoà phối ngữ âm cho ta các từ láy còn gọi là từ lấp láy từ láy âm . Từ láy tiếng Việt có độ dài tối thiểu là hai tiếng tối đa là bốn tiếng và còn có loại ba tiếng. Tuy nhiên loại đầu tiên là loại tiêu biểu nhất cho từ láy và phương thức láy của tiếng Việt. Một từ sẽ được coi là từ láy khi các yếu tố cấu tạo nên chúng có thành phần ngữ âm được lặp lại nhưng vừa có lặp còn gọi là điệp vừa có biến đổi còn gọi là đối . Ví dụ đỏ đắn điệp ở âm đầu đối ở phần vần. Vì thế nếu chỉ có điệp mà không có đối chẳng hạn như người người nhà nhà ngành ngành. thì ta có dạng láy của từ chứ không phải là từ láy. Kết hợp tiêu chí về số lượng tiếng với cách láy có thể phân loại từ láy như sau Từ láy gồm hai tiếng cũng gọi là từ láy đôi có các dạng cấu tạo sau Láy hoàn toàn. Gọi là láy hoàn toàn nhưng thực ra bộ mặt ngữ âm của hai thành tố hai tiếng không hoàn toàn trùng khít nhau chỉ có điều là phần đối của chúng rất nhỏ khiến người ta vẫn nhận ra được hình dạng của yếu tố gốc trong yếu tố được gọi là yếu tố láy. Có thể chia các từ láy hoàn toàn thành ba lớp nhỏ hơn a. Lớp những từ láy hoàn toàn chỉ đối nhau ở trọng âm một trong hai yếu tố được nói nhấn mạnh hoặc kéo dài . Ví dụ cào cào ba ba rề rề lăm lăm khăng khăng kìn kìn lù lù lâng lâng đùng đùng hây hây gườm gườm đăm đăm. b. Lớp từ láy hoàn toàn đối nhau ở thanh điệu. Nguyên tắc đối thanh điệu ở đây là thanh bằng đối với thanh trắc trong mỗi nhóm cùng âm vực và bằng đứng trước trắc đứng sau. BẰNG TRẮC Ngang 1 Hỏi 4 Sắc 5 Huyền 2 Ngã 3 Nặng 6 Ví dụ đo đỏ ra rả hây hẩy hau háu hơ hớ ngay ngáy phơi phới sừng sững chồm chỗm vành vạnh lừng lững hơn hớn càu cạu thoang thoảng. Tuy nhiên ở đây vẫn còn một số ngoại lệ như cỏn con dửng dưng mảy may cuống cuồng. c. Lớp từ láy hoàn toàn đối ở phần vần nhờ sự chuyển đổi âm cuối theo quy luật dị hoá m - p ng - c n - t nh - ch Ví dụ ăm ắp chiêm chiếp cầm cập lôm lốp hèm hẹp. chan chát khin .