Ví dụ, do nguyên nhân chặt phá rừng đã gây ra nhiều kết quả như lũ lụt, hạn hán, nạn đói, sự tuyệt chủng của một số loài sinh vật Khi các nguyên nhân tác động cùng một lúc lên sự vật thì hiệu quả tác động của từng nguyên nhân tới sự hình thành kết quả sẽ khác nhau tuỳ thuộc vào hướng tác động và cường độ tác động của nó. Nếu nhiều nguyên nhân tác động cùng chiều sẽ thúc đẩy và tăng cường kết quả, nếu nguyên nhân tác động ngược chiều thì nguyên nhân. | nhiều kết quả. Ví dụ do nguyên nhân chặt phá rừng đã gây ra nhiều kết quả như lũ lụt hạn hán nạn đói sự tuyệt chủng của một số loài sinh vật . Khi các nguyên nhân tác động cùng một lúc lên sự vật thì hiệu quả tác động của từng nguyên nhân tới sự hình thành kết quả sẽ khác nhau tuỳ thuộc vào hướng tác động và cường độ tác động của nó. Nếu nhiều nguyên nhân tác động cùng chiều sẽ thúc đẩy và tăng cường kết quả nếu nguyên nhân tác động ngược chiều thì nguyên nhân này làm suy yếu tiêu diệt tác dụng của nguyên nhân kia làm hạn chế và kìm hãm kết quả. Do chỗ một kết quả có thể đựơc gây nên bởi tác động đồng thời của một số nguyên nhân và hiệu quả tác động của từng nguyên nhân tới sự hình thành kết quả không giống nhau cho nên chúng ta cần phân loại để xác định đựơc vai trò tác dụng của từng nguyên nhân đối với việc hình thành kết quả. Tuỳ theo vai trò tính chất vị trí của nguyên nhân mà người ta phân ra các loại nguyên nhân như nguyên nhân chủ yếu nguyên nhân thứ yếu nguyên nhân bên trong và nguyên nhân bên ngoài nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan nguyên nhân trực tiếp và nguyên nhân gián tiếp. Page 246 of 487 Nguyên nhân chủ yếu là nguyên nhân mà thiếu nó thì kết quả không thể xảy ra còn nguyên nhân thứ yếu là những nguyên nhân chỉ quyết định những đặc điểm nhất thời không ổn định cá biệt và khi tác động nó phụ thuộc vào nguyên nhân chủ yếu. Ví dụ để có năng suất lúa cao thì giống là nguyên nhân chủ yếu còn nước phân bón chăm sóc là nguyên nhân thứ yếu. Nước phân bón chăm sóc có quan trọng hay không là tuỳ thuộc yêu cầu của giống khi nào cây lúa cần nước thì nước trở nên quan trọng nhất khi cây lúa cần chăm sóc thì chăm sóc trở nên quan trọng. Nguyên nhân bên trong là sự tác động lẫn nhau giữa các mặt hay các yếu tố của cùng một kết cấu vật chất nào đó và gây nên những biến đổi nhất định. Nguyên nhân bên ngoài là sự tác động lẫn nhau giữa những kết cấu vật chất khác nhau và gây ra những biến đổi thích hợp với những kết cấu vật chất ấy. Nguyên nhân bên .
