Tham khảo tài liệu 'văn hóa và lịch sử người thái ở việt nam part 6', khoa học xã hội, lịch sử văn hoá phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Nam thiên di sang Lào cư trú tại tỉnh Hùa Phăn đã hình thành một ngành với những đặc điểm riêng biệt khác với các ngành Thái khác đó là ngành Thay Đeng Thái Đỏ Về tên gọi Thay Đeng hay Tày Đeng là tên tự gọi của ngưòi Thái Đỏ ở Lào. Cư dân các tộc các ngành Thay khác cũng gọi họ là người Thay Đeng hoặc Tày Đeng để phân biệt họ với ngưòi Thay Khao hoặc người Thay Đăm cùng cư trú trong tỉnh. Tên gọi Thay Đeng có ba cách lý giải khác nhau. Có ý kiến cho rằng tổ tiên của họ vốn cư trú ở một địa phương mang tên Mường Đeng thuộc tỉnh Thanh Hóa. Di cư qua Hủa Phăn họ lấy tên nơi cư trú cũ đặt tên cho dân tộc mình. Thay Mường Đeng ngưòi ở Mường đỏ thành Thay Đeng người Thái Đỏ . Ý kiến thú hai lại giải thích tổ tiên họ xa xưa vốn ở miền tây nam Trung Quốc. Vào Việt Nam họ theo sông Hồng đi mãi. Cuối cùng đến Thanh Hóa rồi qua Lào. Sông Hồng được người Thay gọi là Nậm Đeng sông nước đỏ do đó có tên gọi là Thay Đeng hoặc Tày Đeng. Y kiến thứ ba lại giải thích người Thay Đeng sỏ dĩ mang tên Thay Đeng là vì họ có tục lệ khi bô mẹ đẻ chết thì người con dâu hoặc bố mẹ đẻ chết thì người con gái phải mặc áo đỏ túc trực bên thi hài ngưòi quá cố ngày nay họ không mặc áo đỏ nữa mà mặc áo trắng nhưng có đính 3 dải đỏ là dấu hiệu áo tang của phụ nữ Thay Đeng . Ba cách lý giải đểu có tính thuyết phục và khẳng định tộc danh của họ là Thay Đeng - Thái Đỏ. 353 vể số dân và sự phân bô cư trú Cộng đổng ngưòi Phù Thay ỏ Lào có sốdân ngưòi SỐ liệu điều tra dân số tháng 6-1985 của CHDC Nhân dân Lào . Riêng tình Hủa Phăn có cư dân Phù Thay trong đó người Thay Đeng có số dân ngưòi chiếm tỷ lệ 70 trong tổng số người Phù Thay của tỉnh này. Người Thay Đeng chỉ cư trú ở tỉnh Hủa Phăn. Các tỉnh khác hầu như không có. Trừ tỉnh Xiêng Khoảng có hai bản là bàn Hông và bàn Na Hằng ở mưòng Khăm. Hai bản này gổc Ồ Hủa Phăn di cư đêh Xiêng Khoảng vào những năm 1953-1954. Trong tỉnh Hùa Phàn ngưòi Thay Đeng cư trú tập trung tại các Mưòng sầm Tố Mường Xôi nam Xiềng Khọ là các mưòng có .
