Tham khảo tài liệu 'văn hóa - xã hội chăm part 3', khoa học xã hội, lịch sử văn hoá phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Vãn hoá - xã hội Chăm 75 DỆT THỔ CẨM CHĂM NINH THUẬN HIỆN TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Viết chung vớ ì ỈNRAHANỈ I. Vài nét về lịch sử Cho đến bây giờ các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được nghề dệt thổ cẩm Chăm hình thành và phát triển như thế nào trong quá trình lịch sử. Truyền thuyết về Bà Chúa Xứ kể rằng Pơ ỉnư Nưgíir từ Trung Quốc trở về đã đật kinh đô Champa ở Nha Trang và dạy người Chăm - lúc đó còn trong thời kỳ mông muội - cày cây dệt vải xây tháp tổ chức hành chính. Theo Lẽ Quí Đôn Vân Đài Loại Ngữ ở Lâm ấp có trồng cây cát bõì khi chín hoa cây giống như lông ngỗng kéo sợi làm chỉ dệt khăn không khác gì loại gai . Còn theo G. Maspéro thì dưới thời các vương triều Champa người Chăm đã biết trồng dâu nuôi tằm và dệt lụa. Trong suốt chiều dài lịch sử từ thế kỷ thứ II đến thế kỷ thứ XVIII người ta tìm tha y các nét hoa văn được chạm trổ thật tinh vi trên cấc tượng đá Shiva Apsara. vương mão Po Mưh Taha - đầu thế kỷ thứ XVII trên các loại đồ gốm cổ và nhất là các trang phục mặc cho tượng thần Po Rome - đầu thế kỷ XVII hiện vẫn còn được lưu giữ ở một làng Raglai thuộc tỉnh Ninh Thuận. Từ các cứ liệu này chúng ta khẳng định rằng nghề dệt thổ cẩm Chăm đã hình thành từ rất sám và đã phát triển đến mức tinh xảo. II. Nghề dệt thổ cẩm và hoa văn thổ cẩm Chăm 1. Nghề dệt thổ cẩm Inrasara 76 a. Nguyên iiệu Ngày nay tâ t câ các nguồn nguyên liệu từ tơ sựi cho đên sản phẩm nhuộm đều đưực mua trên thị trường. Nhưng trước kia khoảng thập niên 50 trở về trước người Chăm thường trồng bông để lây sựi. Kỹ thuật lây sựi và mắc thành cuộn sỢĩ dọc nuh papan theo các quy trình sau thể hiện qua vật liệu - Giá tách hạt Vak ỵwơk kapah - Cưng bật bông Ganuk patcúk - Xa quấn tơ Vak mưk kabwíỉk - Xa bát chỉ Sia lỉvei - Xa đánh ống Sìa trauv - Giá mắc sỢi Haniel ỉinguh - Khung xỏ go Danaukpacakauv Đây là cả một quy trình khá phức tạp và công phu. Trước tiên người thự tách hạt bông trên giá tách hạt rồi lâ y cây cung bắn cho các thớ bông bung ra tadak rnưhỉei . Sau khi bông được trải thành lớp .
