1- Thời Gian Xem Mạch - Thiên ' Mạch Yếu Tinh Vi Luận' (T. Vấn 17) ghi: “Chẩn mạch thường vào lúc sáng sớm, âm khí chưa động, dương khí chưa tán, chưa ăn uống gì, kinh mạch chưa đầy, lạc mạch điều hòa, khí huyết chưa loạn,do đó, có thể tìm thấy mạch bệnh”. Tuy nhiên, Uông Thạch Sơn, trong ‘Thạch Sơn Y Án' đã nhận định rằng: “Nếu gặp bệnh thì bất cứ lúc nào cũng có thể chẩn mạch, không cần chẩn mạch vào lúc sáng sớm mới được”. - Trước khi chẩn mạch, nên để cho. | PHƯƠNG PHÁP CHẨN MẠCH 1- Thời Gian Xem Mạch - Thiên Mạch Yếu Tinh Vi Luận T. Vấn 17 ghi Chẩn mạch thường vào lúc sáng sớm âm khí chưa động dương khí chưa tán chưa ăn uống gì kinh mạch chưa đầy lạc mạch điều hòa khí huyết chưa loạn do đó có thể tìm thấy mạch bệnh . Tuy nhiên Uông Thạch Sơn trong Thạch Sơn Y Án đã nhận định rằng Nếu gặp bệnh thì bất cứ lúc nào cũng có thể chẩn mạch không cần chẩn mạch vào lúc sáng sớm mới được . - Trước khi chẩn mạch nên để cho người bệnh nghỉ 1 lát cho khí huyết được điều hòa. - Không nên xem mạch khi người bệnh ăn uống qúa no đói qúa hoặc mới uống rượu đi xa đến mà mệt mỏi. - Ngoài ra ống tay áo người bệnh quá chật hoàn cảnh chung quanh ồn ào. cũng có thể ảnh hưởng đến việc chẩn mạch. 2- Tư Thế Lúc Xem Mạch. - Theo sách Trung Y Chẩn Đoán Học Giảng Nghĩa thì Người bệnh nên ngồi thẳng thắn tự nhiên hoặc nằm ngửa cánh tay nên duỗi ra 2 bên bàn tay để ngửa cho huyết mạch lưu thông tốt và không ảnh hưởng đến mạch . Sách Y Tông Kim Giám nêu rõ Người bệnh nằm nghiêng thì cánh tay phía dưới đè lên làm mạch không chạy được. Nếu co tay lại thì bàn tay bị bế tắc mạch không lưu thông. Nếu để xuôi tay thì máu dồn xuống làm mạch bị ứ trệ nếu giơ tay lên cao thì khí chạy lên mà mạch nhảy. Nếu co cơ thể lại thì khí bị nén mà mạch bị gò bó. Nếu người cử động thì khí bị nhiễu loạn mà mạch chạy nhanh. Thầy thuốc nên ngồi nghiêng đối với người bệnh dùng tay trái để chẩn mạch ở tay phải người bệnh và ngược lại dùng tay phải chẩn mạch ở tay trái. 3- Định Hơi Thở Thầy thuốc cần ổn định hơi thở giữ vững tiêu chuẩn 1 hơi thở ra hít vào tương ứng với 4 lần mạch đập. Sau đó căn cứ vào tiêu chuẩn này tập trung chú ý vào các ngón tay đang đặt trên các bộ vị để thăm dò mạch tượng và số mạch đếm của người bệnh. Do đó thiên Mạch Yếu Tinh Vi Luận 17 ghi Phương pháp chẩn mạch cốt ở tâm hư tĩnh . 4- Cách Đặt Tay Chẩn Mạch - Sách Chẩn Gia Khu Yếu trình bày cách đặt tay xem mạch như sau Khi đặt ngón tay xuống đầu tiên đặt ngón tay giữa vào bộ quan mé trong chỗ .
