Tham khảo tài liệu 'giáo trình thiên văn học đại cương 3', khoa học xã hội, - ko xu dung - văn học việt nam phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Hình 80 Nhật thực xảy ra khi Mặt trời Mặt trăng chuyển động quanh tiết điểm N và góc địa tâmMDT 88 7 Theo lượng giác cầu xét tam giác vuông NMT ta có sin MN íg sin MN tg88 7 tgi tg5o 09 MN 16o5 Vậy khi Mặt trời chuyển động xung quanh tiết điểm N ở trong khoảng cung MM 2MN 33o có thể xảy ra nhật thực. Mặt trời đi trên cung này hết 34 ngày. Trong thời gian này có ít nhất 1 lần không trăng nhiều nhất 2 lần vì tháng giao hội có 29 53 ngày . Như vậy quanh 1 tiết điểm có ít nhất một nhật thực nhiều nhất là 2 lần. Quanh 2 tiết điểm tức 1 năm sẽ có ít nhất 2 nhật thực nhiều nhất 4 nhật thực. - Thực ra số nhật thực tối đa trong năm có thể lên đến 5 vì hiện tượng tiết điểm di động trên Hoàng đạo ngược chiều với chuyển động của Trái đất. Do đó năm tiết điểm tức khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp Mặt trời đi qua một tiết điểm nhất định ngắn hơn năm thường cỡ 20 ngày. Năm tiết điểm 346 62 ngày Như vậy trong một năm thường dài hơn năm tiết điểm có thể có 5 nhật thực. Lần nhật thực đầu vào tháng giêng lần 2 vào kỳ không trăng của tuần trăng tiếp theo. Lần 3 sau 6 tuần trăng. Lần 4 xảy ra vào tuần trăng tiếp theo lần 5 xảy ra sau kỳ đầu 12 tuần trăng. b Nguyệt thực Nguyệt thực xảy ra do Mặt trăng bị Trái đất che hay Mặt trăng đi vào bóng tối của Trái đất. Trên hình 81 góc địa tâm giữa Mặt trăng và bóng tối 0 của Trái đất là TDO. Hình 81 Do bóng tối Trái đất có bán kính tiết diện khoảng 41 nên TDO 41 15 5 56 5 15 5 bán kính góc p cua Mặt trang Xét A cầu vuông NOT có c Mn_tgT _ tg56 5 sin NO - tgi tg5o 09 NO 10o6 Quanh N có cung OO 21o2. Khi Mặt trăng đi vào cung này sẽ có nguyệt thực. Thời gian đi hết cung này cỡ 22 ngày. Trong thời gian này chỉ có thể có tối đa một kỳ xung đối vì tháng giao hội 29 53 ngày . Vậy chỉ có thể có 1 nguyệt thực. Trong một năm 2 tiết điểm N N có thể có tối đa 3 nguyệt thực và tối thiểu là không có nguyệt thực nào. Tóm lại trong một năm dương lịch có thể có tối đa 7 nhật - nguyệt thực 5 nhật 2 nguyệt hoặc 4 nhật 3 nguyệt và tối thiểu là 2 nhật thực.
