Trong kiến trúc cổ truyền Việt có rất nhiều vấn đề cần phải bàn tới. Nhiều người đã cho rằng kiến trúc cổ truyền Việt đã bị tàn phá nặng nề bởi các cuộc chiến tranh. Một thực tế có vẻ như mâu thuẫn là nhiều đỉnh cao (cả về nghệ thuật và số lượng) của kiến trúc cổ truyền Việt lại thường tập trung vào giai đoạn mà dân tộc ta có những cuộc chiến tranh. | VỀ MỘT VÀI YẾU TỐ MANG TÍNH TRIẾT HỌC CỦA KIẾN TRÚC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM Trong kiến trúc cổ truyền Việt có rất nhiều vấn đề cần phải bàn tới. Nhiều người đã cho rằng kiến trúc cổ truyền Việt đã bị tàn phá nặng nề bởi các cuộc chiến tranh. Một thực tế có vẻ như mâu thuẫn là nhiều đỉnh cao cả về nghệ thuật và số lượng của kiến trúc cổ truyền Việt lại thường tập trung vào giai đoạn mà dân tộc ta có những cuộc chiến tranh. Cụ thể Thời kỳ chống Tống - bình Chiêm gắn với Lý Thường Kiệt cũng chính là thời kỳ để lại nhiều di tích còn tồn tại cho tới nay dù nhiều khi dưới dạng phế tích . Vào thời Trần các di tích gắn với cung đình cũng tập trung vào giai đoạn chống Nguyên Mông. Đáng tiếc là chúng ta không còn thấy được một di tích nào còn tồn tại của thời Lê sơ nhưng kích thước của những tấm bia và phế tích mặt bằng nền các cung điện đã cho thấy phần nào quy mô các kiến trúc đã được xây dựng ngay sau cuộc kháng chiến chống Minh dưới thời Mạc với nền kinh tế thương mại phát triển di tích kiến trúc có phần tản mạn những cuộc nội chiến dù kéo dài vào nửa cuối thế kỷ XVI thì giai đoạn đó cũng không ngăn cản việc hình thành phát triển loại hình kiến trúc to lớn nhất ở các làng - xã là ngôi đình làng. Thời Trịnh Nguyễn phân tranh ở thế kỷ XVII cũng chính là thời của những ngôi chùa trăm gian. Ngay sau khi chống Thanh thắng lợi nghệ thuật thời Tây Sơn đã làm nảy nở hai ngôi chùa độc đáo Kim Liên và Tây Phương. Như vậy chiến tranh vệ quốc và cả nội chiến ở một khía cạnh nào đó lại như là một trong những điều kiện thúc đẩy cho kiến trúc cổ truyền phát triển và tập trung. Đó chính là điều trước tiên chúng tôi muộn đề cập tới. Theo chúng tôi người nông dân Việt sống trong một chế độ công xã nông thôn dựa trên nền tảng kinh tế tiêu nông làng- xã luôn giữ chiến tranh. Cụ thể Thời kỳ chống Tống - bình Chiêm gắn với Lý Thường Kiệt cũng chính là thời kỳ để lại nhiều di tích còn tồn tại cho tới nay dù nhiều khi dưới dạng phế tích . Vào thời Trần các di tích gắn với cung đình cũng tập trung .
