Một ngoại ứng phát sinh khi một cá nhân tham gia vào một hoạt động có ảnh hưởng đến phúc lợi của người ngoài cuộc nhưng không phải trả hoặc nhận bất kỳ một khoản bồi thường nào cho những ảnh hưởng này. Ngoại ứng tiêu cực: gây hại cho người ngoài cuộc. Ngoại ứng tích cực: đem lại nguồn lợi cho người ngoài cuộc. | BÀI GIẢNG KINH TẾ HỌC ĐẠI CƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG Hà Nội - 2009 BÀI 9 CÁC NGOẠI ỨNG Mục tiêu nghiên cứu Ngoai ứng và thất bại thị trường Các giải pháp của tư nhân với ngoại ứng Các chính sách công cộng đối với ngoại ứng 1. Ngoại ứng và thất bại thị trường Một ngoại ứng phát sinh khi một cá nhân tham gia vào một hoạt động có ảnh hưởng đến phúc lợi của người ngoài cuộc nhưng không phải trả hoặc nhận bất kỳ một khoản bồi thường nào cho những ảnh hưởng này. Khái niệm về ngoại ứng Ngoại ứng tiêu cực: gây hại cho người ngoài cuộc. Ngoại ứng tích cực: đem lại nguồn lợi cho người ngoài cuộc. Các loại ngoại ứng Giả sử nhà sản xuất nhôm gây ô nhiễm cho môi trường mỗi đơn vị nhôm sản xuất ra (ô nhiễm nguồn nước, sản lượng cá giảm ) sẽ tạo ra chi phí (tổn thất) cho xã hội. Như vậy: CP xã hội của quá trình sản xuất > CP của nhà sản xuất (Tức là, tại mỗi mức sản lượng: CP xã hội = CP của nhà sản xuất + CP của những người ngoài cuộc chịu ảnh hưởng Đường cung dịch chuyển lên trên) . Ngoại ứng tiêu cực trong sản xuất Đường cung (Chi phí tư nhân) Giá Lượng Đường chi phí xã hội Đường cầu (Giá trị tư nhân) QO QM Chi phí do ngoại ứng tiêu cực gây ra Lợi ích đem lại cho người ngoài cuộc bù đắp lại một phần CP của người sản xuất CP xã hội sẽ thấp hơn chi phí tư nhân. Để đạt trạng thái tối ưu cho xã hội (QO > QM), đường cung phải dịch chuyển xuống dưới một lượng đúng bằng giá trị do ngoại ứng tích cực đem lại . Chính phủ nội hiện hoá bằng cách: trợ cấp, giảm thuế, bảo vệ quyền sở hữu. Có nhiều hoạt động đem lại ngoại ứng tích cực: nghiên cứu, giáo dục Ngoại ứng tích cực trong sản xuất Giá Lượng Đường chi phí xã hội Đường cung (Chi phí tư nhân) Đường cầu (Giá trị tư nhân) QO QM Giá trị do ngoại ứng tích cực mang lại Quá trình tiêu dùng có thể tác động tiêu cực đối với những người khác: uống rượu, hút thuốc Do tổn hại này, đường giá trị xã hội phải thấp hơn đường cầu (giá trị tư nhân). Đường cung (chi phí tư nhân) Đường cầu (giá . | BÀI GIẢNG KINH TẾ HỌC ĐẠI CƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG Hà Nội - 2009 BÀI 9 CÁC NGOẠI ỨNG Mục tiêu nghiên cứu Ngoai ứng và thất bại thị trường Các giải pháp của tư nhân với ngoại ứng Các chính sách công cộng đối với ngoại ứng 1. Ngoại ứng và thất bại thị trường Một ngoại ứng phát sinh khi một cá nhân tham gia vào một hoạt động có ảnh hưởng đến phúc lợi của người ngoài cuộc nhưng không phải trả hoặc nhận bất kỳ một khoản bồi thường nào cho những ảnh hưởng này. Khái niệm về ngoại ứng Ngoại ứng tiêu cực: gây hại cho người ngoài cuộc. Ngoại ứng tích cực: đem lại nguồn lợi cho người ngoài cuộc. Các loại ngoại ứng Giả sử nhà sản xuất nhôm gây ô nhiễm cho môi trường mỗi đơn vị nhôm sản xuất ra (ô nhiễm nguồn nước, sản lượng cá giảm ) sẽ tạo ra chi phí (tổn thất) cho xã hội. Như vậy: CP xã hội của quá trình sản xuất > CP của nhà sản xuất (Tức là, tại mỗi mức sản lượng: CP xã hội = CP của nhà sản xuất + CP của những người ngoài cuộc chịu ảnh hưởng Đường cung dịch .
