Có toàn cầu hoá văn hoá và văn hoá toàn cầu không? Ở Việt Nam, trong khi quá trình toàn cầu hoá kinh tế hầu như đã được nhất trí công nhận, thì hiện đang có một câu hỏi đặt ra mà vẫn chưa có câu trả lời nhất trí: Có toàn cầu hoá văn hoá và văn hoá toàn cầu không? | TOÀN CẦU HOÁ VĂN HOÁ VÀ ĐA DẠNG VĂN HOÁ Nguyễn Văn Dân 1. Có toàn cầu hoá văn hoá và văn hoá toàn cầu không Ở Việt Nam trong khi quá trình toàn cầu hoá kinh tế hầu như đã được nhất trí công nhận thì hiện đang có một câu hỏi đặt ra mà vẫn chưa có câu trả lời nhất trí Có toàn cầu hoá văn hoá và văn hoá toàn cầu không Thực ra trong khi các nhà khoa học trên thế giới khẳng định là có toàn cầu hoá văn hoá và văn hoá toàn cầu thì cũng có người tuyên bố dứt khoát là không thể có toàn cầu hoá văn hoá. Họ nói toàn cầu hoá kinh tế thì được nhưng văn hoá thì không. Chính vì vậy mà tôi coi đây là vấn đề đầu tiên cần phải giải quyết khi chúng ta bàn về quan hệ giữa văn hoá với phát triển trong bối cảnh toàn cầu hoá. Ở đây sự phủ nhận sự tồn tại của toàn cầu hoá văn hoá cũng có một lý do dễ hiểu Hiện tại nền văn hoá đại chúng mà chủ yếu là văn hoá đại chúng Mỹ đang chiếm lĩnh một vị trí nổi trội trên toàn cầu gây cho người ta một ấn tượng rằng văn hoá toàn cầu chính là văn hoá đại chúng. Đây là một vấn đề đáng để cho chúng ta xem xét kỹ lưỡng trước tiên. Văn hoá toàn cầu có phải chỉ là văn hoá đại chúng không Văn hoá đại chúng là gì Theo TS nghệ thuật học người Nga Kirill Razlogov Văn hoá đại chúng thường được định nghĩa như là những sản phẩm văn hoá theo nghĩa rộng nhất bao gồm các tác phẩm nghệ thuật hàng tiêu dùng và nghệ thuật ẩm thực được các chuyên gia sáng tạo và phổ biến với quan điểm cho rằng trên nền tảng thương mại đông đảo dân chúng không phân biệt địa vị xã hội giới tính tuổi tác quốc tịch . sẽ sử dụng nó. Văn hoá đại chúng khác với văn hoá dân gian được dân chúng sáng tạo để tự sử dụng hội tụ mà không hợp nhất với văn hoá bình dân thứ văn hoá giành được sự hưởng ứng trong dân chúng ở một quốc gia hay ở một khu vực nào đó và nó chuẩn bị cho thế giới tiếp nhận một nền văn hoá toàn cầu tức một nền văn hoá sẽ bao quát toàn cầu ở cấp độ lý tưởng 1 . Như vậy theo tôi văn hoá đại chúng có thể phải đáp ứng hai tiêu chí cơ bản hiệu quả tiêu thụ của sản phẩm văn hoá .