Tham khảo tài liệu 'y học cổ truyền kinh điển - sách kim quỹ: thiên thứ hai mươi mốt mạch, chứng và phép trị bệnh đàn bà sản hậu', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | THIÊN THỨ HAI MƯƠI MỐT MẠCH CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ BỆNH ĐÀN BÀ SẢN HẬU ĐIỀU 1 Hỏi Đàn bà mới sinh có 3 bệnh 1 là bệnh Cảnh 2 là bệnh Uất mạo 3 là đại tiện khó sao vậy Thầy nói Mới đẻ huyết hư phần nhiều hạn ra ưa trúng phong cho nên khiến thành bệnh Cảnh. Vong huyết lại hãn ra hàn nhiều cho nên khiến Uất mạo. Vong tân dịch Vỵ ráo cho nên đại tiện khó. ĐIỀU 2 Sản phụ uất mạo mạch Vi Nhược ụa không ăn được đại tiện trở lại cứng nhưng đầu hạn ra. Sở dĩ như thế huyết hư mà quyết quyết mà hẳn mạo. Mạo gia muốn giải hẳn đại hạn ra. Vì huyết hư quyết ở dưới cô dương ra ở trên cho nên đầu có hạn ra. Sở dĩ sản phụ hạn hay ra vong âm huyết hư dương khí thiên thạnh cho nên hạn ra âm dương bèn phục hồi đại tiện rắn ói không ăn được Tiểu sài hồ thang chủ về bệnh ấy. ĐIỀU 3 Bệnh giải hay ăn 7 8 ngày lại phát nhiệt đó là Vỵ thực Đại thừa khí thang chủ về bệnh ấy. ĐIỀU 4 Sản hậu trong bụng đau vắt Đương quy Sanh cương Dương nhục thang chủ về bệnh ấy. Cùng trị trong bụng hàn sán hư lao bất túc. ĐƯƠNG QUY SANH CƯƠNG DƯƠNG NHỤC THANG PHƯƠNG Xem trong bài Hàn sán . ĐIỀU 5 Sản hậu bụng đau phiền đầy không nằm được. Chỉ thực Thược dược tán chủ về bệnh ấy. CHỈ THỰC THƯỢC DƯỢC TÁN PHƯƠNG Chỉ thực đốt đen chớ thái quá Thược dược ngang nhau. Nghiền bột uống 1 muỗng ngày 3 lần cùng chủ về Ung nùng dùng cháo đại mạch hạ đi. ĐIỀU 6 Thầy nói Sản phụ bụng đau phép nên cùng13 Chỉ thực Thược dược tán nếu không lành đó là trong bụng có huyết khô bám dưới rốn nên dùng Hạ ứ huyết thang chủ về bệnh ấy. Cũng chủ về kinh thủy không lợi. HẠ Ứ HUYẾT THANG PHƯƠNG Đại hoàng 3 lạng Đào nhân 20 hạt Manh trùng 20 con rang bỏ chân Nghiền bột luyện mật làm 4 hoàn dùng 1 thăng rưỡi đun 1 hoàn lấy 8 hiệp uống hết 1 hơi máu mới hạ như gan heo. ĐIỀU 7 Sản hậu 7 8 ngày không có chứng Thái dương thiếu phúc đầy rắn đau đó là ác lộ chưa hết không đại tiện phiền táo phát nhiệt mạch Vi Thực lại bội phát nhiệt lúc chặp tối phiền táo không ăn ăn thời nói xàm đến đêm liền bớt. Đại thừa khí thang chủ về bệnh ấy. Nhiệt ở lý kết ở .
