Tham khảo tài liệu 'y học cổ truyền kinh điển - sách kim quỹ: thiên thứ mười bảy mạch, chứng và phép trị bệnh ẩu thổ, uế, hạ lợi', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | THIÊN THỨ MƯỜI BẢY MẠCH CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ BỆNH ẨU THỔ UẾ HẠ LỢI ĐIỀU 1 Âu gia người vốn có chứng ói có ung nùng không thể trị ói Nùng hết tự lành. ĐIỀU 2 Trước ói rồi khát đó là muốn giải vì dưới Tâm có chi ẩm. Đó là thuộc Âm gia. Âu gia vốn khát giờ trở lại không khát vì dưới Tâm có chi ẩm. Đó là thuộc chi ẩm. ĐIỀU 3 Hỏi Người bệnh mạch Sác Sác là nhiệt nên tiêu cốc đòi ăn mà trở lại thổ là cớ sao Thầy nói Vì phát hạn khiến cho dương vi Cách khí hư mạch bèn Sác. Sác là khách nhiệt không hay tiêu cốc vì trong Vỵ hư lãnh. Mạch Huyền là hư vậy Vỵ khí không dư sáng ăn vào chiều thổ biến thành phản Vỵ. Hàn ở trên y giả lại hạ đi khiến cho mạch trở lại Huyền cho nên gọi là hư. ĐIỀU 4 Thốn khẩu mạch Vi mà Sác Vi thời không có khí không khí thời vinh hư vinh hư thời huyết không đủ huyết không đủ thời trong hung lạnh. ĐIỀU 5 Phu dương mạch Phù mà Sáp Phù thời là hư Sáp thời thương Tỳ Tỳ thương thời không nhồi bóp sáng ăn chiều thổ chiều ăn sáng thổ đồ ăn cũ không hóa tên gọi là Phản Vỵ. Mạch Khẩn mà Sác bệnh khó trị. ĐIỀU 6 Người bệnh muốn thổ không thể hạ đi. ĐIỀU 7 Nấc cục mà bụng đầy xem đại tiểu tiện biết bộ phận nào không lợi lợi đi hẳn lành. ĐIỀU 8 Hạ mà hung đầy Thù du thang chủ về bệnh ấy. THÙ DU THANG PHƯƠNG Ngô thù du 1 thăng Nhân sâm 3 lạng Sanh cương 6 lạng Đại táo 12 quả Dùng 5 thăng nước đun lấy 3 thăng uống nóng 7 hiệp ngày uống 3 lần. ĐIỀU 9 Ói khan thổ ra bọt dãi đầu đau Thù du thang chủ về bệnh ấy. ĐIỀU 10 Ụa mà ruột kêu dưới Tâm buổi Bán hạ tả Tâm thang chủ về bệnh ấy. BÁN HẠ TẢ TÂM THANG PHƯƠNG Bán hạ rửa nửa thăng Hoàng cầm 3 lạng Càn cương 3 lạng Nhân sâm 3 lạng Hoàng liên 1 lạng Đại táo 12 quả Cam thảo nướng 2 lạng Dùng 1 đấu nước đun lấy 6 thăng bỏ bã lại đun lấy 3 thăng uống nóng 1 thăng ngày uống 3 lần. ĐIỀU 11 Ói khan mà lợi Hoàng cầm gia Bán hạ Sinh cương thang chủ về bệnh ấy. HOÀNG CẦM GIA BÁN HẠ SINH CƯƠNG THANG PHƯƠNG. Hoàng cầm 3 lạngCam thảo nướng 2 lạng Thược dược 2 lạng Bán hạ nửa thăng Sanh cương 3 lạng Đại táo 12 quả Dùng 1 đấu nước đun