Tham khảo tài liệu 'y học cổ truyền kinh điển - sách tố vấn: thiên 4 : kim quĩ chân ngôn luận', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Thiên 4 KIM QUĨ CHÂN NGÔN LUẬN Hoàng Đế hỏi Trời có 8 thứ gió Kinh có 5 thứ gió là nghĩa thế nào 1 Kỳ Bá thưa Tám thứ gió nếu là tà phong phạm vào kinh tức thành Kinh phong nó xÂm vào 5 tạng bệnh sẽ do đó mà phát sinh 2 . Chỉ cần được cái sở thắng của 4 mùa như Xuân thắng Trường hạ Trường hạ thắng Đông Đông thắng Hạ Hạ thắng Thu Thu thắng Xuân. Đó tức là cái sở thắng của nó 3 . Đông phong sinh về mùa Xuân bệnh phát tại Can du và cổ gáy 4 . Nam phong sinh về mùa Hạ bệnh phát tại Tâm du và Hung hiếp 5 . Tây phong sinh về mùa thu bệnh phát tại Phế du và vai lưng 6 . Bắc phong sinh về mùa Đông bệnh phát tại Thận du và lưng đùi 7 . Trung ương là Thổ bệnh phát tại Tỳ du và cột sống 8 . Cho nên Xuân khí thường phát bệnh tại đầu Hạ khí thường phát bệnh tại tạng Thu khí thường phát bệnh tại vai và lưng Đông khí thường phát bệnh tại tứ chi. Cho nên về mùa Đông nếu biết giữ gìn cẩn thận không để cho dương khí quá háo tán ra ngoài thì sang Xuân sẽ không bị các chứng như vhảy máu cam và bệnh ở cổ gáy. Trọng hạ không bị bệnh ở ngực sườn Trường hạ không bị đổng tiết trong bụng lạnh Thu không bị phong ngược Đông không bị tý quyết và xôn tiết hãn xuất . Nghĩ như tinh là cái gốc của sinh mệnh con người. Cho nên người biết tạng tinh giữ gìn dè dặt thì mùa xuân không mắc bệnh ôn. Về mùa Hạ nếu thủ hãn nắng nực ra mồ hôi không tiết ra được sang thu sẽ thành bệnh phong ngược. Đó là mạch pháp của bình nhân người thường không bệnh. Cho nên nói rằng trong Âm có Âm trong Dương có Dương. Trong một ngày thì ban ngày là dương ban đêm là âm. Từ sáng sớm đến giữa trưa là Dương ở trong Dương từ giưã trưa đến hoàng hôn là Âm ở trong Dương từ hoàng hôn đến gà gáy là Âm ở trong Âm từ gà gáy đến sáng sớm là Dương ở trong Âm. Cho nên con người cũng ứng theo như vậy. Nóùi về Âm Dương thuộc con người thì ngoài là Dương trong là Âm sau lưng là Dương trước bụng là Âm nói về Âm Dương ở trong tạng phủ con người thì tạng là Âm Phủ là Dương. Can Tâm Tỳ Phế Thận là 5 tạng đều thuộc Âm Đảm Vị Đại trường Tiểu .
