Tham khảo tài liệu 'y học cổ truyền kinh điển - sách tố vấn: thiên bảy: âm dương biệt luận', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Thiên bảy ÂM DƯƠNG BIỆT LUẬN Hoàng Đế hỏi Người có 4 kinh 12 tùng là thế nào 24 . Kỳ Bá thưa Bốn kinh ứng với 4 mùa 12 tùng ứng 12 tháng mười hai tháng ứng 12 mạch 1 . 25 . Mạch có Âm Dương khác nhau. Biết dương sẽ biết được Âm biết Âm sẽ biết được dương 1 26 . Phàm về Dương gồm có cả năm. Năm lần năm sẽ có hai mươi nhăm phần Dương 2 26 . Phàm gọi là Âm tức là chân tạng. Nếu chân tạng hiện sẽ bại bại sẽ chết 3 27 . Phàm gọi là Dương tức là dương của Vị quản 4 28 . Phân biệt được Dương sẽ biết được bệnh ở đâu Phân biệt được Âm sẽ biết được thì kỳ chết hay sống 5 29 . Mạch của ba kinh Dương ở đầu mạch của ba kinh Âm ở tay nhưng cũng chỉ do có một 6 30 . Phân biệt được mạch về Dương sẽ biết được cái ngày kỵ của bệnh phân biệt được mạch về Âm sẽ biết được thì kỳ chết hay sống 7 31 . Nhớ kỹ mạch về Âm dương không nên tin lời bàn bậy 8 32 . Phàm mạch gọi là Âm dương nhân ở khứ là Âm chí là dương tĩnh là Âm động là dương trì là Âm sác là dương 1 33 . Phàm muốn nhận mạch của chân tạng nếu can chí huyền tuyệt và cấp 18 ngày sẽ chết Tâm chí huyền tuyệt 9 ngày sẽ chết Phế chí huyền tuyệt 12 ngày sẽ chết Thận chí huyền tuyệt 7 ngày sẽ chết Tỳ chí huyền tuyệt 4 ngày sẽ chết 2 34 . Bệnh về Nhị dương phát sinh bởi Tâm và Tỳ. Về con gái do sự uất kết khiến cho nguyệt sự không thấy rồi truyền thành chứng phong tiêu. Nếu lại truyền làm chứng Tức bôn sẽ chết không chữa được 1 35 . Bệnh về Tam dương phát ra chứng hàn nhiệt rét nóng ở bộ phận dưới thành chứng ung thũng với nuy quyết suyễn quyên 1 . Hoặc lại thêm chứng bì phu khô khan hoặc chứng đồi sán 2 36 . Bệnh về Nhất dương thiểu khí ít hơi hay ho hay tiết 1 37 . Rồi truyền thành chứng Tâm thống và thành chứng Cánh 2 Bệnh về Nhị dương Nhất Âm chủ về kinh hãi bối thống hay ợ hay vươn là chứng phong quyết 38 . Bệnh về Nhị Âm Nhất dương hay trướng Tâm mãn hay thở dài 1 39 . Bệnh và Tam dương Tam Âm gây nên chứng thiên khô nuy dịch và tứ chi không cử động được 1 40 Aùn vào mạch thấy bật lên nhất dương gọi là câu thấy bật lên .
