Tham khảo tài liệu 'y học cổ truyền kinh điển - sách tố vấn: thiên bốn mươi sáu: bệnh năng luận', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Thiên bốn mươi sáu BỆNH NĂNG LUẬN Hoàng Đế hỏi rằng - Người mắc bệnh Vị quản ung chẩn thế nào có thể biết được 1 1 Kỳ Bá thưa rằng - Chẩn bệnh đó nên hậu ở Vị mạch. Mạch đó sẽ Trầm. Tế Trầm Tế là do khi nghịch. Nghịch thời mạch ở Nhân nghinh tất phải rất thịnh rất thịnh nên nhiệt 2 2 . Nhân nghinh là mạch của Vị. Nếu nghịch mà thịnh thời đó là do nhiệt tụ ở Vị khẩu mà không dẫn đi được nên mới thành chứng Ung ở Vị khẩu 3 . Hoàng Đế hỏi Vì sao bệnh nhân không thể nằm yên 4 Kỳ Bá thưa rằng Vị Tàng bị thương tinh khônng thể dẫn đi qui tụ cả vào Vị nên không thể nằm yên 5 . Không thể nằm ngửa được là vì sao 6 Phế như cái lọng che cho cả các Tàng. Phế khí thịnh nện mạch Đại mạch đại nên không thể nằm ngửa. Đã bàn rõ ở thiên Kỳ hằng âm dương 7 . Có người mắc bệnh Quyết chẩn mạch bên Hữu trầm mà Khẩn mạch bên Tả Phù mà chủ bệnh ở đâu 8 Nếu chẩn về mùa Đông mạch bên Hữu vốn nên Trầm Khẩn đó là ứng với bốn mùa mạch bên Tả Phù mà Trì dó là trái với bốn mùa. Ở bên tả nên chủ về bệnh ở Thận cũng có quan hệ đến Phế và đau ở yêu 9 . Vì sao 10 Vì mạch của kinh Thiếu âm suốt qua Thận chằng lên phế. Giờ chẩn được Phế mạch đủ biết là Thận cũng mắc bệnh mà thành chứng đau ở yêu 11 . Có người mắc chứng Cảnh ung mụn ở cổ hoặc dùng đá hoặc dùng châm và cứu mà đều khỏi vậy chính bệnh nó ở đâu 12 Đó danh tuy giống nhau nhưng bệnh chứng lại có khác. Về khí của bệnh Ung nên dùng đá để tả. Vì vậy nên bệnh danh không khác mà trị pháp lại khác 13 . Có người mắc bệnh giận dữ rồi dại nguyên nhân bởi đâu 14 Đó là sinh ra bởi khí dương . 15 Khí dương sao lại có cuống 16 Dương khí vì nén ép không phấn phát lên được mới thành chứng cuồng nóẳ 1 . Bệnh đó gọi là Dương quyết 17 . Điều trị bằng phép nào 18 Dương minh thời thường động Cự dương Thiếu dương không động. Giờ lại động mà đại tật nên mới thành bệnh. Vậy giờ chỉ giảm bớt ăn sẽ khỏi 19 . Phàm ăn thời nhờ ở sự biến hóa của Thái âm mà trướng khí ở Dương minh. Dương minh là một cơ quan vừa nhiều khí lại nhiều huyết nếu lại cho thêm thức ăn
