Tham khảo tài liệu 'y học cổ truyền kinh điển - sách tố vấn: thiên sáu mươi hai: điều kinh luận', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả | Thiên sáu mươi hai ĐIỀU KINH LUẬN Hoàng Đế hỏi Ta nghe nói về phép thích hữu dư thời tả bất túc thời bổ vậy thế nào là hữu dư và bất túc 1 Kỳ Bá thưa rằng Hữu dư có năm loại bất túc có năm loại. Vậy Hoàng Đế muốn hỏi về loại nào 2 Xin cho biết cả. 3 Thần có hữu dư có bất dư có bất túc huyết có hữu dư có bất túc hình có hữu dư có bất túc. Tất cả 10 loại đó khí đều không giống nhau 4 . Hoàng Đế hỏi Người có tinh khí tân dịch tứ chi cửu khiếu năm Tàng mười sáu bộ ba trăm sáu mươi tiết. Bấy giờ mới sinh ra trăm bệnh. Trăm bệnh sinh ra đều có hư thực. Giờ phu tử lại nói hữu dư bất túc đều có năm vậy lấy gì để sinh ra trăm bệnh 5 Đều sinh ra bởi năm Tàng. Nghĩ như Tâm tàng Thần Phế tàng khí Can tàng Huyết Tỳ tạng Nhục Thận tàng chí. Để gây thành hình ấy. Chỉ khí thông với nhau trong liền với cốt tủy rồi sau mới thành được thân hình. Cái đường lối của năm Tàng đều ra từ kinh toại để lưu hành khí huyết. Nếu khí huyết không điều hòa trăm bệnh sẽ biến hóa sinh ra. Vậy về phương pháp điều trị cần phải chú trọng về kinh toại 6 . Thần hữu dư và bất túc thời thế nào 7 Thần hữu dư thời cười không ngớt bất túc thời bi thương buồn 1 8 . Bổ tả như thế nào 9 Hữu dư thời tả bỏ huyết ở tiểu lạc cho xuất huyết nhưng đừng thích sâu e sẽ trúng vào Đại kinh. Như thế thần khí sẽ quân bình. Thần bất túc thời trông cái hư lạc án vào huyệt để cho khí đến rồi thích vào lạc cho huyết được thông lợi. Đừng để cho xuất huyết đừng để cho tiết khí cốt làm cho thông hơi kinh mạch. Như thế thần khí sẽ quân bình 10 . Thích vi như thế nào tức thích lúc sơ cảm . 11 Trước hãy án ma vào huyệt đừng rời tay rồi sẽ dùng châm nhưng đừng mạch khiến cho tà khí dịch tới chỗ bất túc thần khí sẽ hồi phục 1 12 . Khí hữu dư bất túc như thế nào 13 Khi hữu dư thời suyễn khái và thượng khí bất túc thời khi thở và thiếu khí 14 . Huyết khí chưa dồn năm tàng an định bì phu hơi mắc bệnh gọi là bạch khí hội tiết 15 . Bổ tả như thế nào 16 Khí hữu dư thời tả ở Kinh toại đừng làm thương đến Kinh đừng làm cho xuất huyết đừng làm
